Speurtocht FSS

Om een tweede mening te horen over onze werkplaats in de Fosse Sinsin, nodigden we zondag Robert Leveque uit naar de grot. Robert is één van de drijvende krachten achter de exploratie van de Noû Bleû en heeft heel wat ervaring met het betere desobstructiewerk. In de Fosse Sinsin staan we immers voor een raadsel. Aan de ingang staat er altijd een forse tocht, om maar niet te spreken van wind. Die overtuigende tocht vinden we binnen de grot echter niet terug.

Slechts op één plaats staat er een duidelijke voelbare tocht, maar niet van diezelfde intensiteit als de wind aan de ingang. Deze plek bevindt zich op een palier onderaan de eerste put. De tocht komt er uit een spleet van zo’n 8 cm breed, die volgens de lasermeter van Robert nog minstens 2,20 meter dieper in de rotsen doorloopt om daarna af te buigen. Zondag toonden we Robert elk hoekje en kantje van de grot, maar ook hij vond geen alternatieve werkplaats.

Na de rondgang onderzocht Robert de tochtende spleet met een GoPro-camera en een felle lamp gebonden aan een uitschuifbare metalen lat. Robert zal deze camerabeelden thuis verder analyseren. Met deze lat positioneerden we ook een steentje in het verst bereikbare deel van de spleet. Het steentje viel er naar schatting 3 tot 4 meter diep. In elk geval zal het nog heel wat werk vergen om met de klassieke middelen deze spleet te verbreden. Bovendien zitten we er nog altijd twaalf meter hoger dan de diepste delen van de grot.

Robert gaf alvast nog enkele tips hoe we de tocht misschien terug kunnen vinden. Als de grot lucht zuigt, zouden we verschillende mensen doorheen de grot kunnen verspreiden. Wanneer we aan de ingang wierookstokjes laten branden, kunnen we ruiken welke weg de luchtstroom doorheen de grot maakt. Een andere mogelijkheid is de tochtende spleet luchtdicht af te sluiten. De tocht zal dan misschien een andere weg kiezen, waardoor de intensiteit van de tocht op andere plaatsen in de grot kan toenemen.

De grot lag er in elk geval een stuk minder aangenaam bij dan anders. Door de hevige regen van de voorbije dagen en weken is het aan de werkplaats nogal modderig geworden. Nog onaangenamer is dat de grot de voorbije maanden gekoloniseerd werd door vele muggen en zelfs door vliegen. Deze cirkelen rond het enige lichtpunt in de grot – onze Scurions – en kruipen daarbij ook je neus en mond binnen. Aangenaam is anders. De enige optie was om af en toe je licht uit te doen. Dan vlogen die insecten tenminste naar iemand anders…

K.

Het formeren van een capaciteit !?

Ik hoor je denken, wat heeft dat te maken met speleo?

Wellicht heb je het als grotfotograaf al meegemaakt, een flitser die je lang niet gebruikt hebt is 'lui' geworden.
Het probleem is dat de inwendige elektrolytische condensator (elco) lekt en daardoor heeft de flitser een groot stroomverbruik, duurt het lang vooraleer die op spanning is (het lichtje brandt) of werkt die helemaal niet.

Zo een elco heeft aluminium platen en daartussen zit een vloeistof. Nadat er spanning op die elco komt vormt er zich een isolatielaagje op de ene plaat zodat de elco geen stroomverlies heeft. Die isolatielaag gaat vanzelf weg als je de elco (flitser) lang niet gebruikt.
Zie: http://www.uploadarchief.net/files/download/formeren_elcos.pdf
In een flitser kan je bv. een elco vinden van 360V=, met een slechte isolatielaag zal die maar opladen tot een lagere spanning, met als gevolg een verlies aan richtgetal, groot stroomverbruik,...

Hoe oplossen?
Als het probleem beperkt is dan volstaat het om met (nieuwe) batterijen de flitser een tijdje te laten aan staan, dit kost je wel wat batterijen. Gebruik eventueel oplaadbare bat's.

Als het probleem hardnekkig is, de flitser trekt de batterijen helemaal 'plat', dan is het beter om de flitser aan te sluiten op een externe regelbare voeding. Je kan nu langzaam de spanning opvoeren (tot max. de voedingsspanning van de flitser bv. 3V,  6V,...) terwijl de stroom onder controle is. Langzaam zal er nu een isolatielaagje ontstaan en de flitser werkt na verloop van tijd weer als nieuw. Dit proces kan gerust enkele uren duren.

Je zou ook kunnen opteren om de elco te vervangen door een nieuwe, maar bedenk dat dit meestal niet nodig is, en dat hetzelfde type moeilijk te vinden zal zijn.

Het formeren van een elco in een flitser, terwijl je de flitser met batterijen of extern voedt zal geen problemen geven van overtemperatuur, zou je die elco uit de flitser halen en dan direct op een voeding aansluiten, dan zal die elco zoveel stroom verbruiken dat die warm wordt. Hierdoor kan het electroliet gaan verdampen en de elco kan zelfs ontploffen (gevaar corrosief!). Hierna is de elco natuurlijk niet meer bruikbaar.

Wil je (oude) flitsers gebruiken met oplaadbare batterijen, dan werkt dat soms niet goed, dit komt omdat de spanning van een oplaadbare batterij lager is, ofwel omdat die niet voldoende stroom kan leveren (ampères). Gebruik daarom enkel Panasonic/Sanyo Eneloop batterijen. Je zal merken dat je (oude) flitsers nog nooit zo goed hebben gewerkt. Die eneloops hebben een hele serie voordelen; iets hogere spanning, leveren hoge stromen, hebben geen zelfontlading.

PS: op de foto zie je dat ik een flitser heb open gemaakt, dat is dus niet nodig, je kan de externe voeding gewoon aansluiten op de batterijklemmen.

OPGELET, op zo een condensator staan hoge spanningen, bij aanraking gevaar voor schokken!

Succes met het formeren.

flitser elco uit 1977

formeren via externe voeding (open schroeven is niet nodig!!!)

twee van deze moesten geformeerd worden, één ervan geduren meerdere uren