Uitje te Furfooz

Samen met Rudi en Bibiche, uitvinders van de Abri de la Source, of alias La Belle Blonde Barbue zijn we eens gaan kijken naar de mogelijkheden daar.

Het is nu al een tijdje dat we ons interesseren voor de (onderwater)fratsen van de Lesse ter hoogte van Furfooz, dus ook deze bron mag niet ontbreken. Samengevat is het een vettige tunnel, met einde op een te smalle duiksifon. Wel is er,  enkele meter voor het einde, een zeer interessante spleet die zeker onderzocht dient te worden, wordt vervolgd. Het slagschip heeft daarna z’n tocht verdergezet naar de Trou de la Loutre. Een heerlijke watergrot met halverwege enkele selectieve passages. Duiken is niet nodig wil je de grot bezoeken, iets wat veel mensen niet weten, maar verwacht je wel aan enkele pittige versmallingen en spannende voute mouillantes.

De grot is zeer complex, en er is bijna zeker een vervolg aan te brijen. Eén van de zaken die we binnenkort willen ondernemen is het duiken van de eindsifon. De sifons van de Galerie des Sources hebben we eerder al eens onder handen genomen met als resultaat dat het hele parcours herbelijnd is. 

De dag was nog niet om, dus gingen we op zoek naar een nieuwe uitdaging. Naast Michel en ik zijn er nog geen andere duikers geweest in de Sepulture. Tom was bereid om eens een ‘kijkje’ te gaan nemen. Ik had me hoog op de ‘tribune’ aan de lac gezet, luisterend naar het geluid van de luchtbellen die rollen over het plafond. Na ongeveer 15’ duiken, plots geen bellen meer! De spanning steeg. Een goeie 10’ later waren ze terug. Gejuich!! Tom moet wel gepasseerd zijn. In de donkere wolken bruin sop verschijnt plots z’n licht. Oef. Tom vertelt; eerst wat gegraven, dan enkele tests gedaan met slijk en ontspanners. Duidelijk geen goed huwelijk die twee. Purgeren (lucht doorblazen) is nodig wil je opnieuw kunnen ademen. Dan, om zo dicht mogelijk tegen het plafond aan te blijven heeft hij z’n helm afgedaan, en dan hop, met de ontspanners zo hoog mogelijk boven de blubber het onbekende terrein in. Wauw, respect. Verder stijgt de gang opnieuw. Daarna weer een versmalling, maar met zachte bodem, dus snel aangepast. Het daalt terug en dan horizontaal tot in een ruimer stuk met einde op een versmalling. Voorlopig niet passeerbaar. Dus 10 à 15m premiere met 0 zicht op de terugweg! s’Avonds tijd voor verbroedering links en recht met BBQ etc.

Ondertussen zaten we in Godinne. We hebben er de tijd genomen om de situatie in het Chauveau complex te bekijken. Er zitten geen bevers (meer) in de bron. Wel werden we onaangenaam verrast door van de staat van de droge grot. Die is blijkbaar het slachtoffer geworden van een drankorgie. Alle plastiek en flessen zijn in de vuilnisbak beland.

Terug naar Furfooz waar we opnieuw een duik in de Puits des Vaux mochten maken.

Doel was een nieuwe lijn te leggen, de oude rommel te verwijderen, topo te doen, en enkele filmbeelden te maken. Gelukkig waren we hiervoor met twee, onder water en niet onbelangrijk er was ook support aan het oppervlak! Het zicht was in vergelijking met ons bezoek eind maart een pak minder goed, er was er geen sprake meer van een goeie en minder goeie zone. Al bij al max 2m zicht, behalve aan de toevoer van de nog onbekende bron = glashelder, Sebia? Er ligt nu 40m lijn, met einde op niets op -30m. Er kan voor het eerst een ruwe topo gemaakt worden van deze mysterieuze site. Afwerking en verder onderzoek zal iets voor in het najaar zijn. 

S.

PDV

Na een tip van Rudi en een toelating van de beheerder van het Parc van Furfooz zijn we naar de Puits des Vaux getrokken. In het grotje is een klein vervolgje gevonden na het verleggen van enkele blokken. Een weinig interessant vervolg aangezien we dicht tegen het oppervlak aan zitten vertellen de wortel ons. Het was eigenlijk vooral om het watergedeelte te doen.
De droge grot is eerder een uitspoeling gevormd door het komen en gaan van de Lesse in crue. Onderwater kon Tom een diepe passage tussen de blokken vinden in het linker gedeelte. In het verleden is dat op -15m gedoken, Tom klokte af op -22m. Grootste verassing is de ontdekking van een toevoer van helder water op -10m aan de linkerkant van de trechter. Het heldere water komt er uit de vast wand uit een opening van ongeveer 150-30cm. Vermoedelijk hebben we hier te maken met de bron van de Sebia? Dat zou de heldere toplaag van de PDV kunnen verklaren, maar ook de moeilijke fluometingen. De UNamur bestudeert al langer de meanderafsnijding van de Lesse te Furfooz, en deze waarnemingen geven extra informatie over de hydrologie van het systeem. We hadden geluk dat de zichtbaarheid goed was, want in de meeste gevallen is de Puits des Vaux erg troebel.

Nog op het programma stond de Sepulture. De geplande desob van de sifon is niet gelukt, en zal voor een volgende sessie zijn.

Toch nog even zeggen dat je in het parc van Furfooz toestemming nodig hebt en dat die enkel wordt verkregen met een degelijke reden.

Teamwerk

Décrue en een vroege lente in de lucht... het duikseizoen is geopend.

Duik 4 in de Grotte de la Sépulture met als doel het testen van de airlift 2.

Ten gevolge van de hoge waterstand zat de duiklijn een meter onder water. Het voordeel is dan weer dat er gezwommen kan worden door de ganse grot.

De airlift is bruikbaar, maar zal in de toekomst niet meer dienen om deze passage open te maken. De blubberput is dermate groot, en de kans bestaat dat de bagger zeer snel weer zal worden aangevuld. De aanpassing van het plafond lijkt een betere oplossing, een bajonet van ongeveer 30 cm dik, en 1 m breed bemoeilijk de passage, daarachter lonkt het vervolg.

Airlift

Ook na de middag hebben we neopreen aangetrokken om als waterratjes de Tahaux bron verder te verkennen. Achteraan kregen we zicht op een nieuwe sifon. Het is mogelijk dat deze passage er met laag water helemaal anders uitziet, we zijn benieuwd. In het zaaltje, ontdekt in 2017, en na het verleggen van enkele blokken hebben we dan weer een vervolg gevonden. Het gaat om een onderliggende passage naar de nieuwe sifon. Hiermee is de grot ongeveer 5m langer.

Sépulture

Voor het programma op zondag hebben we versterking gekregen van enkele Avalonners. In totaal stond een 7-koppige bemanning aan de Fosse Sinsin, een recordaantal. Dat beloofd!

De grot was onterecht op de achtergrond geraakt, voornamelijk door te weinig mankracht en middelen. We hebben er lange tijd een spleet van 15cm breed aangepakt, maar deze lijkt eindeloos. Onze mogelijkheden zijn ontoereikend voor dergelijke tunnelwerken. Gelukkig is er onderin de grot een alternatief gevonden dat bestaat uit een heel ander soort werk. Zo hebben we met 5 man een hele dag rotsen en emmers kunnen doorgeven aan elkaar. Dergelijk werk schiet natuurlijk lekker op. We blijven een vaste wand volgen waar puin tegen ligt. Het mogelijke vervolg was bij het einde van de dag zoekgeraakt, maar daar zat de hoge buitentemperatuur ongetwijfeld voor iets tussen. De luchtstroom is doorheen de dag stilgevallen en volledig omgedraaid.  Dat Avalonners fanatieke gravers zijn wisten we al, maar ze aan het werk zien is des te plezanter! Bedankt! Op naar een volgende. Om af te sluiten heeft iedereen de grotrondgang gevolgd, met hier en daar toch een mooi hoekje.

S.

Meer info over FSS op:

https://scavalon.blogspot.com/2019/02/collaboreren-is-fun-cascade-en-avalon.html

C7

Het clubhuis van C7 met bijbehorende duikgrot werd opnieuw opengesteld voor ons, waarvoor veel dank! Het was er druk op deze unieke locatie. De één na de ander kon zich vertrouwd maken met de versmallingen en het bochtenwerk in deze pittige sifons. Na Raf en Herman zijn Tom en Stijn post S2 geweest om enkele filmbeelden te schieten. Tenslotte zijn Michel en Gauthier er nog te water gegaan om flessen af te leggen voor de S3. Gauthier zou namelijk het eindpunt in de S6 willen herzien.

Benoit, nogmaals hartelijk bedankt om ons te slapen te leggen op je speleozolder! Heerlijk geslapen.

Uiteraard werd het weekend afgesloten met het betere kap en breekwerk. Het was ondertussen de 6^e sessie in de Trou Verticale aan de Magne. Bij aanvang zag het er niet slecht uit. Het kon alle kanten uit, en het schoot lekker op. Uiteindelijk hebben we drie mogelijkheden open gemaakt waarvan er niet één evident is. Er zijn sinds de ‘Cascade’ werken ongeveer 6m bijgekomen. De vraag rijst nu in welk gat we energie moeten steken. Eén ding is zeker; de temperatuur is grottemperatuur, en in winterse omstandigheden wordt de luchtstroom er zeer goed aangedreven. We zoeken en krabben verder.

Luik

Deze winter hebben we onze toevlucht gezocht in de regio Luik. We kunnen er trainen in de verschillende duiksites en we hebben er ook een interessante chantier. Die combinatie, samen met een gezellige gîte zorgen keer op keer voor een geslaagd weekend.

Het is al van 2016 geleden dat we samen met Sven Devos de versmalling in de S2 van de Goffontaine hebben aangepast. Verschillende duikers zijn daarna de revue gepasseerd, met als resultaat dat er toch een aantal nieuwigheden aan het licht zijn gekomen. De bestaande topo is naar mijn gevoel aan vernieuwing toe. Alvast een schets (coupe developé) om een idee te krijgen. 

Ook duikers verleggen al eens een blokje. Met verenigde krachten zijn we opnieuw een goeie meter opgeschoten in de TV (Trou Verticale) aan de Magne.

Het was ontwaken in een sneeuwlandschap. Met de nodige voorzichtigheid is iedereen toch op bestemming geraakt, dankzij de sneeuwkettingen. Ondergronds was het aangenaam vertoeven in de op temperatuur gebrachte grot, voorzien van een mooie rookpluim. Om een beter beeld te krijgen werd ook een nieuwe topo gemaakt van de heuvel, en alles daarin. Onderaan hebben we zicht gekregen op een spleet met verschillende openingen die gemakkelijk nog een meter dieper lopen. We hopen de hoofdaanvoer van de wind onderin ergens terug te vinden, want nu komt die uit een onbenullig gaatje 2m hoger.

S.

Voor elk wat wils...

Als we een gemengde groep samen brengen van duikers en speleo's dan moeten we soms wat creatief en flexibel zijn. Bovendien moeten we in dit seizoen ook rekening houden met de jacht waardoor niet alle sites toegankelijk zijn. Zo zijn we onlangs gaan graven aan de Magne (nabij de Wuinant) en de duikers die deden hun 'ding' in de buurt (Goffontaine, Chalet, Lillé).

Aan de Magne zijn we beginnen  graven  in een grotje dat we Trou Vertical hebben gedoopt. In de winter komt hier een stormachtige luchtstroom naar buiten. Het grotje van een 20-tal meter lang is bijna volledig gevormd in barsten en blokken. Een desob opstarten is niet altijd eenvoudig, je moet keuzes maken die de verdere exploratie gaan beïnvloeden. Gans onderin is de luchtstroom wel minder, maar toch verkiezen we om dit verder uit te graven. 

Na twee dagen werk hebben we nu zicht op een nieuwe spleet naar beneden, en een opening rechtdoor in de voornaamste breuk van de grot.

Een tweedaagse eindigen met enig perspectief is leuk. Volgende maal met 4 of 5 man want een stockageplaats is er niet meer...

FAO langer en dieper

De nieuwe accomodatie aan Rond du Roi viel in de smaak.

Het was geleden van 2013 dat we nog eens een vervolg hebben kunnen ontdekken in de Fosse-aux-Ours grot (FAO). Onderwater daarentegen werd in 2014, in de ‘Rioolrivier’ van de Hotel nog een verlenging gemaakt met een open einde. Maar in 2018 kantelde het tij. Nu, we moeten ook niet te uitbundig worden, het gaat om ongeveer 30m ontwikkeling, in één van de meest extreme omstandigheden in de grot. De exploratie van de FAO loopt op z’n einde, en we zouden graag de laatste vraagtekens op de topo willen wegwerken vooraleer we een allesomvattende publicatie maken.

Wat vooraf ging: In een schouwtje, achteraan in het stroomopwaartse deel van de ondergrondse Lomme, raakt een koevoet klem bij een desobstructie. Het mogelijke vervolg kan uiteraard niet ingeschat worden. Een jaar later kon de stakkerd bevrijd worden en kan een kruis over het schouwtje getrokken worden.  Achteraan de grot zijn er geen evidentie passages meer in de Lomme. Iets meer stroomaf vinden we opnieuw de uitnodigende wind terug die de blokken heeft droog geblazen. Het is Tom die een mogelijkheid in het plafond spot. Twee passages laten zich forceren met de koevoet, een derde en een vierde versmalling verlangen iets meer aandacht. Op het eerste moment iets wat we echt ontzagen, je moet weten dat we daar in een blokkenstort rondploeteren, bedekt met dikke lagen slijk. Maar het was de ijskoude, snoeiharde wind die ons over de streep trok. Dit moet wel een passage zijn dachten we. Uiteindelijk zijn we kunnen stijgen tot boven de hoogwaterlijn, een 14tal meter ongeveer, waar er helaas geen evident vervolg meer te vinden was. Einde exploratie dus. Oef, kwam eerlijk gezegd ook in ons op. Nu nog een topograaf aanduiden, maar een vlugge blik op het systeem zegt ons dat dit wel eens te linken valt aan de Trou en Formation, of de TEF. Een zeer onstabiele grot onderaan de doline van de FAO. Een opening tussen blokken, waar het het jaar door berekoud is door de vele wind.

Onder water zijn er in de FAO tot op vandaag nog enkele vraagtekens. Eén daarvan is in de ‘Rioolrivier’, geschikt voor mensen met het betere immuunsysteem... Het ander is iets voor de goede zwemmers onder ons, namelijk stroomaf na de samenvloeiing van de Wamme en de Lomme. Deze sifon is éénmaal gedoken in 2011, -12m en 23m ver.

Na de uitzonderlijke droogte die we achter de rug hebben leek het ons een uitgelezen moment voor een nieuwe poging. 

Maar bij het zien van het vertrek van deze sifon vraagt een mens zich toch af of het wel zinvol is. Er zijn voorlopig geen beelden, maar je moet je een sifon voorstellen van 2m diameter waar een stroomversnelling in loopt. Heel intimiderend. Nu, eerlijk, eenmaal onder water valt dat eigenlijk nogal mee. De sterke stroming zit vooral aan het oppervlak. Tot aan de rand, 12m ver gaat vrij vlot, daarna is er een diaklaze die schuin afloopt. Het is hier dat de stroming geen genade kent. Het gaat sterk neerwaarts met een hoorbare kracht. Het speleotouw waar ik me aan naar boven gehesen heb is mooi gefixeerd, en zou normaal gezien een tijdje stand moeten kunnen houden. Er is afgeklokt op 30m, -15m. Wil je hier verder afdalen is een speleotouw als duiklijn de enige goeie keuze. Zeker is dat de grot nog dieper gaat. Wie weet komt er ooit een nieuwe poging wanneer we hier een mediterraans klimaat hebben...

7 jaar sifon