Sinterklaas in Bure...

Het was al lang geleden dat ik op 6 december nog eens zo vroeg ben opgestaan. Deze keer niet van ongeduld of nieuwsgierigheid, maar wel omdat er besloten was om al aan de grotingang af te spreken terwijl de pieten nog hun laatste uren waren aan het kloppen. Geen cadeau, dus. 

Voor Kenneth en mijzelf (Maxim) was het de eerste keer dat we een bezoek zouden brengen aan de Bure. Spannend, want het belooft een weekend met resultaat te worden. Met nog wat slaperige ogen – maar wel met een volle maag – beginnen we onze afdaling tot aan de sifon die we eerst vakkundig horen leeg te pompen vooraleer we een passage kunnen maken. Opgepompt van enthousiasme omdat dit wel eens onze eerste première zou kunnen betekenen, besluiten we om tijdens het twee uur lange wachten toch nog eens op verkenning te gaan. En met resultaat. Op nog geen vijf meter van het begin van de sifon vinden we een dichtgeslibde gang waar we heel hoopvol over zijn. Stijn daarentegen heeft het feest moeten missen, want die lag te snurken bij de pomp. Hoe dan ook: op dag twee ging Stijn ook eens kijken en ook hij was even euforisch als wij. Hoe kan het ook anders? Wanneer we tijdens ons volgend bezoek weer twee uur moeten zitten schimmelen kunnen we tenminste graven in een nieuwe, hoopvolle, gang.

Het gebrom dat we horen wanneer we lustig in onze nieuwe gang aan het graven zijn komt niet van een slapende beer, maar wel van de waterpomp die z’n dienst bewezen heeft. Tijd om de doorsteek te maken. ’t Is eens iets anders om droog door een sifon te kruipen, maar de grijns die op ons gezicht stond omdat we droog gebleven waren stond niet lang op ons gezicht. Nog geen minuut later zouden we het ondergronds meer (heb je ’t al anders geweten in een grot?) mogen doorsteken. Deze natte passage heeft trouwens de passende naam “Passage de Balzac” gekregen, net omdat je met uiterste precieze nat wordt tot aan je … Balzac. 

Terwijl ik naar boven klim in een helling van slijk bedenk ik dat na Sinterklaas de Kerstman komt, waarop ik aan koud winterweer en kerstballen denk. Een warm wintergevoel zou wel op z’n plaats zijn. En dat krijgen we enigszins ook, want eens we helemaal naar boven geklommen zijn komen we in de prachtige recent ontdekte galerij. Wondermooi. Toch maakt de pracht snel ruimte voor het verzetten van wat werk. We bekijken de mogelijkheid om een reeds gevonden potentiele doorgang uit te graven, maar als snel stoten we letterlijk op hard gesteente. Jammer, want hier houdt onze dag voorlopig op.

7 december, weer vroeg uit de veren om te vertrekken. Eerst wat discussiëren over wie wat zal doen want er zitten intussen een paar zieken tussen. Het was dan ook sinds gisterennacht buiten aan het druipen, maar voor zo ver ik weet heeft de Passage de Balzac daar weinig mee te maken.  Stijn, Geert en ik besluiten om verder te gaan werken in de Bure. Samen dalen we weer af om vast te stellen dat de sifon nog steeds goed leeg staat. Perfect. Vanaf de Passage de Balzac beginnen Stijn en Geert met topograferen tot op het tot nu toe verst door ons bekende terrein. Ikzelf besluit om terwijl zij topograferen ineens verder door te trekken om wat voorbereidend werk te doen aan de nieuwe werkplek. Niet veel later ben ik klaar, wanneer Stijn en Geert perfect getimed toekomen om mij verder te helpen. We zetten een 6-tal picures en krijgen zo zicht op een nieuwe passage. De magerste van de groep (ikzelf) probeert om af te dalen in de pas gemaakte gang, maar zelfs ik blijk niet mager genoeg te zijn om een doortocht te kunnen maken. Op het einde van de werkdag vinden we dus een zeer hoopvolle gang, waar zeker iets achter verstopt zit. Helaas moeten we terug naar boven trekken, want er is toch nog te veel werk aan de winkel.

3 weekends in een notendop

De gunstige weergoden van september lieten ons toe om onze duikwerkzaamheden te Signy l'Abbaye verder te zetten.

Het project dat onze speciale aandacht kreeg was de bron van de Vaux. In vorige verslagen kon je al lezen over de duikwerkzaamheden in deze bron. Nu de collecteur weer toegankelijk is, zijn de duikers actief in de 100-meter lange gang. We profiteren van het droge weer, de zichtbaarheid is dan goed en dit vergemakkelijkt de exploratie.

  Hierna een samenvatting van meerdere weekends:
Eerst werden de oude duiklijn vervangen door een beter equipement. De oude duiklijn bestond uit een allegaartje van lijnen en markeringen. Na het vervangen van 93 meter lijn in de collecteur (het eindpunt van de vroegere exploraties), kon dan de explo worden verder gezet. Een stijgende schacht geeft uiteindelijk oppervlak. De S1 werd zo door Stijn overwonnen op 4 oktober 2014! Tussendoor werd ook de onderwater- en bovenwatertopo opgenomen, zodat we nu een mooie topo hebben kunnen realiseren van de volledig S1.

  Samengevat: De S1 is 143m lang met een maximale diepte van -17m, de collecteurlijn is gemarkeerd elke 5m. Gemiddeld is de ruime tunnel ongeveer 2 hoog en 4m breed. Einde op een puinberg, dan een verticale schacht van 14m, en oppervlakte in een ruimte waar de rivier tussen de blokken stroomt. We zitten hier onder een grote oppervlaktedoline.
Verdere explo is voor het volgend duikseizoen.

In première, ontwerp van de topo van de Vaux (coupe)

Naast de Vaux trekt een verdwijnpunt van het systeem van de Gibergeon onze aandacht. De perte ligt boven een kilometers lang traject richting de Gibergeon resurgentie. In deze perte hebben we nu een buis geplaatst die de toegang veiliger (stabieler) maakt. Eenmaal dit kunstwerk is afgewerkt kunnen we dan verder graven in de diepte.

De buis mocht echter wel een maatje ruimer geweest zijn, want Stijn geraakte nog nauwelijks buiten ;-( , dus we gaan nog wat aanpassingen doen.

Wordt vervolgd.

 

Halloween te Han

De voorbije 2 dagen hebben we de S1 van de Chantoir de Bure nogmaals leeggepompt. Je kon al in een vorig verslag lezen over deze werkzaamheden. Na 2 uur pompen was de sifon opnieuw leeg. Het doel van deze onderneming is; om een klein spleetje nabij de sifon amont open te maken. Deze 'regard' kreeg van Stijn een -openmaakscore- van 9/10. Na wat timmer- en schepwerk is dan een tunneltje ontstaan van 2 meter lang, en ineens breed genoeg om er comfortabel te passeren. Eenmaal Stijn het vervolg kan gadeslaan hoor ik (Geert) een goedkeurend gegrom, en daarna 'Ik zeg nog niets, kom maar af...' Even later staan we met z'n twee in het ingangsportaal dat toegang geeft tot een ruime en mooi gedecoreerde zaal. We vervolgen onze ontdekkingstocht op rechts, en ontdekken er nog meer van dat moois, gordijnen, spagettis, excentrieken,... echter op de grond een slijktapijt. Waarschijnlijk komt het vloerniveau overeen met de hoogwaterstand in de grot. In het tweede deel van de zaal een mooie grote centrale zuil, en even verder loopt het dood, jammer... We verkennen nog enkele zijgangen, maar finaal vinden we het vervolg in de bodem, echter nog niet penetrabel. De ontdekte zaal is de grootste ruimte in de grot, en geschat op 35m lang, tot 8m breed en tot 5m hoog. De Hal-Loweenzaal is heel fragiel, maar permanent beschermd door de onduikbare S1. Een topo van deze grot dringt zich nu wel op, maar de bestaande blijkt onvindbaar. Bij deze een oproep aan diegenen die een topo incl. S2, S3 en S4 zouden bezitten, graag even doorsturen.
G.

Rochefort forever

Op donderdag 21 augustus hebben Geert en Stijn een afspraak met Amaël en Gaëtan in de ‘Grotte de la Fosse aux Ours’ (FAO), in het kader van het Karag project. Het doel: de datalogger van de fluorimeter uitlezen, en het meettoestel reinigen.

Stijn en Amaël zijn vrijwilligers om de 'Mousse aux Chocolat' te doorworstelen en de fluorimeter, die in de zuidelijke rivier ligt, te reinigen. Het toestel wordt ervan verdacht niet goed te werken, omdat alle kleurtraceringen tot nu toe negatief waren. Resultaat: het toestel lag nog netjes in de stroming van de rivier, en het inwendige glasbuisje was lichtjes vuil.
Ondertussen heeft Gaëtan de meetgegevens uit de datalogger gehaald. Deze staat opgesteld in de ‘Galerie Champagne’, ver buiten de cruezone, die hier wel 15 meter hoog is.

Na analyse van alle meetgegevens is het verdikt dat het toestel prima werkt, en dat er waarempel niets gemeten is van al de kleurstof. De vraag blijft dus: waar komt in hemelsnaam al dit water vandaan, en het is echt geen klein debiet. De conductiviteitsmeting van het water geeft aan dat de geleidbaarheid klein is, en dit zou erop wijzen dat het water niet lang onder de grond heeft vertoefd. We gokken er nu op dat het water afkomstig is van pertes in de bedding van de Lomme, tussen Jemelle en Rochefort, dus even stroomopwaarts de ‘Nou Maulin’. Toch leuk dat niet alle geheimen direct worden ontraadseld.
Amaël doet nog een kleurproef met rhodamine vanuit de zuidelijke rivier, dit is de eerste maal. De verbinding met FAO-Echo Beach en de resurgentie van Eprave staan echter vast.

Data downloaden

Nog een kleurproefje

Stijn en Amaël hebben gezien dat het water in de zuidelijke rivier lichtjes troebel is. De vraag is nu of we deze troebelheid ook zouden terugvinden in de rivier van de Lorette-grot? (kleurproeven hebben uitgewezen dat het water van de ‘Lorette’ niet in de FAO terechtkomt). Dus toch maar eens gaan zien in de Lorette. Voor Geert en Stijn is het hun eerste bezoek aan de toeristengrot. Wat opvalt zijn de blokken, blokken en nog eens blokken, en het enorme volume van de Sabbatzaal. Uiteindelijk zien we dan de rivier, ook met een mooi debiet, maar niet dezelfde troebelheid van in de FAO. Exit Lorette.

Na afscheid van A. & G. is de namiddag nog niet om, en we zijn benieuwd naar 'de toestand' van de ‘Chantoir de Bure’, dus daarheen. Tof! Er is geen water in de perte, want dit zou onze plannen voor de volgende twee dagen in de war sturen. We volgen nog even stroomopwaarts de droge bedding van het riviertje, en merken algauw een nieuwe perte die eveneens droog is, en dan nog een beetje verder waar het water nu wel verdwijnt, nl. vrij diffuus in de bedding. Als alles goed gaat zullen we dit water weer ontmoeten in de grot!

OK, de dag is nog niet om. Nog effe de résurgentie van dit stroompje gaan bekijken, de ‘Ry d'Herwagne’ in de vallei van Enfaule. Deze maal heel helder water en heel wat meer debiet dan bij een vorig bezoek. Lijkt nu prima om een duikpoging te wagen. Het systeem is al door meerdere duikers bezocht en Nico schreef er een artikel over.

Op vrijdag 22 augustus zijn de grote werken gepland: leegpompen van de sifon S1 van de ‘Chantoir de Bure’. Deze chantoir werd geëxploreerd, maar de werken zijn stilgevallen na het overlijden (heeft niets te maken met deze explo) van één van de exploratoren.
De S1 wordt onduikbaar geacht: 'het loopt flauw naar beneden over een 5-tal meter en dan steil omhoog tussen losse blokken'. De sifon is de eerste maal leeg gepompt en het water werd er dan gestockeerd in BigBags. Niemand kan nog juist zeggen hoeveel water er in de sifon zit. Nu ligt er een buis door de sifon, om het water stroomafwaarts te lozen. Deze buis hadden we bij een vorig bezoek al eens getest, en blijkt niet verstopt te zijn, hopen maar ... .

Dus: drie man sterke ploeg (het minimum). We hebben een stroomgroep bij, een dompelpomp, de nodige aansluitdarmen en een hele serie verlengkabels. De juiste lengte kennen we niet, we hebben nagelaten om de oude topo te vinden (topo atlas). Overigens, de nieuwe topo blijkt helemaal verloren te zijn gegaan ... !?
OK, dus kabels leggen, Dirk, Stijn en Geert. Nadat we de eerste 75 meter leggen komen we tot de vaststelling dat alle kabels achterstevoren liggen (hmm ... die ingenieurs ...). Dus alle kabels omdraaien en dan nog eens 50 meter erbij. Dus 125 meter is juist goed van buiten de chantoir tot aan de S1. Buiten leggen we dan nog eens een 50-meterkabel tot aan de generator en 50 meter tot de auto, alwaar we een 220V intercom opstellen (en ook één aan de S1). Eénmaal we stroom hebben kunnen we dus communiceren tussen auto en S1, leuke vondst geert ..., ondertussen is Stijn bij de pomp en zuigen maar. Het gaat vlot, we hebben de sifon geschat op 2m³... dat gaat dan max. een uur duren ... echter eer de sifon leeg is duurt het 2 uur en 5 minuten. Dus in totaal een 5-tal m³ water.
En daar heb je dan de lege sifon ..., nog wat blokken ruimen, en flop Stijn is erdoor ... kom maar af alles ok, flop ... , flop ... de andere twee volgen. Leuk, ruime gang post sifon, nog wat attributen van onze voorgangers, duikgordel, lood, granny, ... .

OK, alles opruimen, Dirk moet nog naar Villers le Gambon. Als Dirk haast heeft is hij op z'n best, hij sleurt er in geen tijd alle kabels alleen uit, ... hmm ... die vragen we de volgende keer nog eens mee ;-) .

De namiddag is nu gevorderd, en het succes verdient een apperootje. Morgen verder zien.
Afscheid van Dirk en Rosita.

Zie de rolkei

Na de S1

Intercom grot - oppervlak

‘s Avonds in de refuge nog een leuke babbel gehad met Marc Jasinsky, ok, we komen morgen eens zien naar de onderwaterarcheologen.

Dus zaterdag 23 augustus eerst naar de Trou de Han gaan zien. Goed uitgerust ... allen vrijwilligers ... minutieus werkje ... ok, zeer goed, maar wij gaan vandaag nog even voor het grove werk.
Dus Stijn en Geert naar de Bure. Een klein beetje water bijgekomen in de S1, waarschijnlijk ontwatering van het slijk en de stenen uit de sifon. De ganse helling aan de uitgang van de S1 gekuist, een kubieke meter stenen of zo, zeer mooi ... of het helpt voor de toekomst weten we niet. De buis ook wat beter gelegd en verankerd.

Dan explo na de sifon: mooie gallerij, rechts een stromend riviertje dat al snel in de S2 uitkomt. Stroomop, via een dalende gang, kom je bij de sifon amont, mooi gelegen in een ondiep meertje. Stijn waagt zich naar de overkant en beklimt er een kleihelling en begint er een nieuw graafproject. Immer enthousiaste Stijn heeft er een 'regards' gevonden, nog een beetje graafwerk, maar het zal voor een andere keer zijn, want we willen op tijd naar huis.

To be continued …

Een klein cadeautje

Signy l'Abbaye:

Een ruimte lonkte in de Taupes van de PDM. Meerdere dagen werd er gewerkt, en al het nodige materiaal aangerukt. De eerste halve dag op m'n eentje de gang ettelijke keren over en weer gekropen met een vracht klei. Finaal zag het er zeker niet slecht uit: groter dan verwacht, zeker 1m cadeau. Wat een speleoloog toch gelukkig maakt ;-)

Dag twee met verenigde krachten, opnieuw op en af in de gang, sleurend aan een bak. Uiteindelijk blijkt naast ons cadeautje een iets grotere ruimte te zitten. Jammergenoeg blijkt ook daar alles vast te zitten in het plafond. Zeker is dat we door de laminoir zijn. Vervolg is een schouw met daaronder een puinberg die hopelijk een doorgang maskeert. Beangstigend, maar ook demotiverend is het aanhoren van spontaan vallend puin uit de schouw. Er lijkt maar geen eind te komen aan die puinberg. Die ruimte leegmaken zal voor een volgende keer zijn. De topo van de gang geeft ons hoop...

Omdat materiaal kuisen al eens plezant mag zijn, zijn we de volgende dag in de canyon van de Pille gekropen. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om de gekende touwtechnieken te fotograferen om er uiteindelijk een technische fiche van te maken. We zullen eens zien waar we die kunnen posten zodat iedereen daar gebruik van kan maken.

S.

mini canyon: Pille

Een natje en een droogje

Signy, juni 2014: Een goeie meter zicht, liet opnieuw een duik toe in de Vaux. Onder die omstandigheden blijft de etroiture  best pittig.  Eens daar voorbij was te zien dat Jean-Luc  de lijnen beter aan elkaar gezet heeft zodat zeker geen misverstanden kunnen ontstaan. Ik heb zijn lijn gevolgd tot aan de markering van 60m. Wordt vervolgd!

Daarna zijn we gaan graven in de Taupes (mollengang) van de PDM. We hopen via deze handgemaakte tunnel ooit een rondgang, of alternatief te creëren. Een auditieve verbinding was bij het vorige bezoek negatief. Desondanks leek bij de laatste sessie dat we toch niet zo slecht bezig waren. Enkele argumenten: de wind neemt zienderogen toe, volgens de topo klopt de richting als een bus, we krijgen meer opening te zien, en in crue hebben we ooit een waterval horen dreunen in de gang. Maar, er is ook zicht op meerdere graafdagen vooraleer we hopelijk victorie kunnen kraaien. Speciaal voor deze opdracht werd zelfs een graafbak ontwikkeld met ‘rails’. Dit was nodig omdat het sediment van een erg kleverige soort is, en werkelijk energie vreet! Momenteel is de Taupes ruim 10m lang, en gezegend met twee haakse bochten. 

2 ardennenweekends

Tijdens een rondleiding in de FAO van de club 'Sans Ciel' werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om een waterstaal te nemen in de zuidelijke rivier. Dit staal moet ons helpen uitsluitsel te geven van waar dit water afkomstig is.

Hetzelfde moment was er een ploeg actief in de 'Ascenceur Secret'. Ondanks het vele werk werden we niet veel wijzer in die schouw vol 'prut'. De dag werd bol gewerkt in een nieuwe, veelbelovende spleet die ondertussen 6m lang is en al veel van onze beste pijlen gevergd heeft.

De volgende dag werd gestart met een tweede bezoek aan een mooie chantoir die klaarblijkelijk in de vergetelheid is geraakt. We raakten getriggerd door een korte maar pittige sifon met daarachter mogelijkheden. Er werden enkele voorzichtige metingen gedaan om ons voor te bereiden op wat komen zal.
Daarna zijn we de ploeg gaan versterken die schuil hield in een aanzuigende spleet vol verwachtingen...

Het tweede weekend stond in teken van het ondergronds duiken. Cascade was als enige vertegenwoordigd op een duikdag die uitging van de VVS werkgroep grotduiken. Die werd op gang getrokken door een uiteenzetting over 'lijnprotocol'. Daarna zijn we gezamenlijk onder water gegaan in de groeve Warnant 1. Voor sommigen van ons hun eerste ondergrondse duik. De dag werd verder gevuld met een bezoek aan de bronnen van de Burnot en een afdaling in de put van de Warnant 1, boven water weliswaar. Na overheerlijk BBQ'n en kamperen werd de groeve van Denee gedoken en goed bevonden. Na nog een prospectieduik in een open carriere werd nog een bezoekje gebracht aan de Tunnel de Godardville, die best wel enkele schatten heeft.