De Lesse delta

De ondergrondse Lesse delta in de omgeving van Chaleux. Samen met de dubbele meanderafsnijding vormt dit een zeer interessant studieobject. Kenmerkend aan de grotten in de delta is het vele slijk en water. Zonder neopreen hou je het dus niet lang uit ondergronds. Ook de apparatuur moet dus danig beschermt worden wil je hier meten of desobstueren. De vraag is in hoeverre we kunnen vertrouwen op de bestaande topo; wetende dat die opgenomen is voor het Distox tijdperk. Zeker is dat de topo van de Loutre relatief summier is weergegeven, en er blijken verschillende verlengingen te ontbreken. Ook het betere desobstuctiewerk is nieuw in deze grot. Zo ontwikkelde Raf een drybag om de accuboormachine in te verpakken. Het voordeel is dat het toestel direct bruikbaar is in de natte en slijkerige omgeving. In een grot als deze is dit geen overbodige luxe wil je je machine niet verzuipen. Een eerste test van het geheel is goed afgelopen, maar compleet droog is de zak nog niet. Wordt dus vervolgd, want het ultieme doel is kunnen duiken met een accu boormachine!

Terug naar de Loutre. Op het programma een duik in de ‘Meertjes’ in de linker tak. Resultaat is een dalende faille tot -7m, waar geen penetrabel vervolg voelbaar is.

In de rechter tak hebben we verschillende uren gewerkt. Geheel achteraan zijn er ongeveer 3m bij gevonden, met zicht op een nieuwe versmalling net boven het water. Maar waarschijnlijk veel interessanter is een stijgend gangetje net voor het eindpunt. Er staat een zeer motiverende tocht.

We spreken van een delta, omdat er in de buurt nog een grotje is dat gelinkt kan worden aan hetzelfde systeem. Deze recent ontdekte grot, de Abri de la Source, staat deze tijd van het jaar zo goed als droog. Wat overblijft is, wat dacht je, hopen slijk. Net voor de sifon zit een geventileerde stijgende spleet die we met goedkeuring van de uitvinders mochten verkennen. Onze twee nieuwe slanke exploratoren kregen de eer. Hun eerste première is ongeveer tien meter lang geworden en is voorzien van twee versmallingen en enkele concreties. Een verlenging is blijkbaar niet meer evident, al stel ik me toch de vraag hoe ver we nog van de Trou Louis verwijderd zijn. 

Zoetjes aan begin ik te dromen van een speleodoorsteek tussen de GDS en de Loutre. Om goed te zijn zouden we dus e.e.a. moeten hermeten. Voorlopig volgen we de wind, maar de Distox, de GPS en de Arva’s zullen binnenkort wellicht deel uitmaken van de exploratietocht.

S.

Een impressie (matige beeldkwaliteit) echter geen foto's.

Teamsport

Source de Nanduire, of de Nandoyîre zeggen ze in Wallonië. Ik werd getriggerd door het lezen van de verschillende verslagen op de blog van GRSC, en besloot Pol Xhaard te contacteren. Hij bleek aangenaam verrast, maar ook gepakt ik tijd, want hij had blijkbaar hetzelfde idee. Gezien de vele kilometers die wij moeten 'bollen' gaan we gewoonlijk meerdere dagen na elkaar grotten. Aan Pol werd gevraagd om een weekendprogramma in elkaar te knutselen en hij stelde een scenario samen.

Onder impuls van Wolter is er in de buurt van Sy een bron geëxploreerd die een duiker verlangt, de Triple Source de Nanduire. Het verloop van de desobstructiewerken zijn te lezen op de blog van GRSC. Helaas kon de duiker geen vervolg vinden in een spits toelopende schacht op -3m.

Iets verder stroomafwaards de Ourthe is er een gelijknamige rotspartij, met z’n voet in de rivier.  Volgens Pol zou er ook een bron moeten zitten, verkend over 5m, maar de stroming zou eerdere duikers genekt hebben. In deze tijd van het jaar is er amper stroming en is het bijgevolg een uitgelezen moment voor een verkenning. Op -2m werd er inderdaad een bronnetje gevonden, ongeveer 1m breed, 10cm hoog en op -1m een grot/niche in de fel geërodeerde wand, ongeveer 3m ver. Helaas geen stroming in dit laatste, en gelukkig ook geen bever in het grauwe water omgeven door takken in het gat.

De kers op de taart; een duik, ‘fond de trou’ in de Grotte-Mine de Vaux sous Olne. De duikcampagne van 2005-2012 heeft ertoe geleid dat de S1 met de S4 verbonden is, en de S5 tot -19m diep gaat. De S6 bleef onaangeroerd, en dat was net het doel van de dag. 

De S6, is niet meer dan een plas, achter een versmalling gelegen. Ik had er geen goed oog in. Maar, onderwater bleek er toch een laminoir te vertrekken. Spullen aan dus, en achteruit, zoekend met de benen naar het vervolg. De sifon, of beter gezegd het bassin, want het is een hangende sifon,  max 8m lang en heel ondiep. Halverwege is er een klok, en de laatste meters zijn eerder VM. Voorbij de sifon kon ik onverwacht ook zeer goed communiceren met Patrice aan het vertrek. Er is dus een verbinding boven water. Het vervolg dan; stijgend tot in een blokkenzaaltje, en daarna steil naar beneden in een hoge diaklaze tot aan een nieuwe sifon. Het geheel geschat op 40 à 50m ontwikkeling en zakt zeker 10m, vermoedelijk opnieuw tot aan de rivier. 

Film van de terugkomst van de duiker

Hiermee is er opnieuw een zeer interessant vertrek in de grot. Om de nieuwe sifon veilig te kunnen duiken zou het beter zijn dat de S6 geëlimineerd wordt. Hopelijk lopen de toekomstige werken van een leien dakje.

Wordt vervolgd!

Stijn

Met dank aan Wolter, Pol en Patrice voor de foto's en de film

De Woëvre

De Woëvre is een relatief onbekend karstgebied in noord Frankrijk, departement Meuse. De grootste grot meet er ruim 990m; de Gouffre du Failly. Aan het systeem zijn twee ingangen, één sportieve, en een ander relatief eenvoudig. Die laatste is momenteel helaas misbruikt als dump voor slachtafval, en er is geen doorkomen aan.  Er zou ook 80m ver gedoken zijn in de eindsifon. Verder zijn er tientallen pertes en kartsfenomenen verscholen in het bos. Werkelijk een walhalla voor de grotliefhebber!

De spéléocub van Longwy is er actief, en de meeste  kartfenomenen zijn te raadplegen via de website van georisques.

Uiteraard zijn er ook bronnen verbonden aan het uitgesterkte bos. De belangrijkste zijn te vinden in Delut, Dimbley en Merles-sur-Loison. Naar goede gewoonte beginnen we van onder naar boven.

In Delut is de hoofdbron geconnecteerd op de riolen, en dus weinig attractief. In Dimbley werden menige blokken versleurd, maar door de zwakke stroming en het eerder smalle karakter als herzien bestempeld.

Stijn en Julien aan La Cuve

De mooiste bron is te vinden in Merles-sur-Loison; La Cuve. Een waar zwembad met helder water tot -10m diep. Helaas afgesloten om veiligheidsredenen. Na een goed contact met de burgemeester van het dorp, en het opstellen van een overeenkomst ‘op eigen risico’ konden we van start gaan. Op diepte bleek al snel dat de versmalling een formaliteit was. Na en desobstructie van 5’, lees enkele blokken aan de kant duwen kan je met een SM configuratie probleemloos naar binnen. De haspels werden voorzien van de nodige meters en markeringen.

De eerste 55m waren voor rekening van Julien en Stijn. Daarna heeft Stijn tot 159m in de rechter tak verkend, en 106m vanaf de ingang in de linker tak. Er zit een splitsing op 60m en beide takken eindigen op niets. Tijdens ons bezoek hadden we zeer goed zicht. De vraag is of dat nog het geval zal zijn in minder droge periodes. Zeker is dat we er een nieuwe spirit bij hebben ‘dicht’ bij huis.

Hier een niet te missen filmmontage!

Wordt vervolgd!

Stijn

PS: een toegangsreglement is in de maak, voor info contacteer Stijn of Julien.

Uitje te Furfooz

Samen met Rudi en Bibiche, uitvinders van de Abri de la Source, of alias La Belle Blonde Barbue zijn we eens gaan kijken naar de mogelijkheden daar.

Het is nu al een tijdje dat we ons interesseren voor de (onderwater)fratsen van de Lesse ter hoogte van Furfooz, dus ook deze bron mag niet ontbreken. Samengevat is het een vettige tunnel, met einde op een te smalle duiksifon. Wel is er,  enkele meter voor het einde, een zeer interessante spleet die zeker onderzocht dient te worden, wordt vervolgd. Het slagschip heeft daarna z’n tocht verdergezet naar de Trou de la Loutre. Een heerlijke watergrot met halverwege enkele selectieve passages. Duiken is niet nodig wil je de grot bezoeken, iets wat veel mensen niet weten, maar verwacht je wel aan enkele pittige versmallingen en spannende voute mouillantes.

De grot is zeer complex, en er is bijna zeker een vervolg aan te brijen. Eén van de zaken die we binnenkort willen ondernemen is het duiken van de eindsifon. De sifons van de Galerie des Sources hebben we eerder al eens onder handen genomen met als resultaat dat het hele parcours herbelijnd is. 

De dag was nog niet om, dus gingen we op zoek naar een nieuwe uitdaging. Naast Michel en ik zijn er nog geen andere duikers geweest in de Sepulture. Tom was bereid om eens een ‘kijkje’ te gaan nemen. Ik had me hoog op de ‘tribune’ aan de lac gezet, luisterend naar het geluid van de luchtbellen die rollen over het plafond. Na ongeveer 15’ duiken, plots geen bellen meer! De spanning steeg. Een goeie 10’ later waren ze terug. Gejuich!! Tom moet wel gepasseerd zijn. In de donkere wolken bruin sop verschijnt plots z’n licht. Oef. Tom vertelt; eerst wat gegraven, dan enkele tests gedaan met slijk en ontspanners. Duidelijk geen goed huwelijk die twee. Purgeren (lucht doorblazen) is nodig wil je opnieuw kunnen ademen. Dan, om zo dicht mogelijk tegen het plafond aan te blijven heeft hij z’n helm afgedaan, en dan hop, met de ontspanners zo hoog mogelijk boven de blubber het onbekende terrein in. Wauw, respect. Verder stijgt de gang opnieuw. Daarna weer een versmalling, maar met zachte bodem, dus snel aangepast. Het daalt terug en dan horizontaal tot in een ruimer stuk met einde op een versmalling. Voorlopig niet passeerbaar. Dus 10 à 15m premiere met 0 zicht op de terugweg! s’Avonds tijd voor verbroedering links en recht met BBQ etc.

Ondertussen zaten we in Godinne. We hebben er de tijd genomen om de situatie in het Chauveau complex te bekijken. Er zitten geen bevers (meer) in de bron. Wel werden we onaangenaam verrast door van de staat van de droge grot. Die is blijkbaar het slachtoffer geworden van een drankorgie. Alle plastiek en flessen zijn in de vuilnisbak beland.

Terug naar Furfooz waar we opnieuw een duik in de Puits des Vaux mochten maken.

Doel was een nieuwe lijn te leggen, de oude rommel te verwijderen, topo te doen, en enkele filmbeelden te maken. Gelukkig waren we hiervoor met twee, onder water en niet onbelangrijk er was ook support aan het oppervlak! Het zicht was in vergelijking met ons bezoek eind maart een pak minder goed, er was er geen sprake meer van een goeie en minder goeie zone. Al bij al max 2m zicht, behalve aan de toevoer van de nog onbekende bron = glashelder, Sebia? Er ligt nu 40m lijn, met einde op niets op -30m. Er kan voor het eerst een ruwe topo gemaakt worden van deze mysterieuze site. Afwerking en verder onderzoek zal iets voor in het najaar zijn. 

S.

PDV

Na een tip van Rudi en een toelating van de beheerder van het Parc van Furfooz zijn we naar de Puits des Vaux getrokken. In het grotje is een klein vervolgje gevonden na het verleggen van enkele blokken. Een weinig interessant vervolg aangezien we dicht tegen het oppervlak aan zitten vertellen de wortel ons. Het was eigenlijk vooral om het watergedeelte te doen.
De droge grot is eerder een uitspoeling gevormd door het komen en gaan van de Lesse in crue. Onderwater kon Tom een diepe passage tussen de blokken vinden in het linker gedeelte. In het verleden is dat op -15m gedoken, Tom klokte af op -22m. Grootste verassing is de ontdekking van een toevoer van helder water op -10m aan de linkerkant van de trechter. Het heldere water komt er uit de vast wand uit een opening van ongeveer 150-30cm. Vermoedelijk hebben we hier te maken met de bron van de Sebia? Dat zou de heldere toplaag van de PDV kunnen verklaren, maar ook de moeilijke fluometingen. De UNamur bestudeert al langer de meanderafsnijding van de Lesse te Furfooz, en deze waarnemingen geven extra informatie over de hydrologie van het systeem. We hadden geluk dat de zichtbaarheid goed was, want in de meeste gevallen is de Puits des Vaux erg troebel.

Nog op het programma stond de Sepulture. De geplande desob van de sifon is niet gelukt, en zal voor een volgende sessie zijn.

Toch nog even zeggen dat je in het parc van Furfooz toestemming nodig hebt en dat die enkel wordt verkregen met een degelijke reden.

Teamwerk

Décrue en een vroege lente in de lucht... het duikseizoen is geopend.

Duik 4 in de Grotte de la Sépulture met als doel het testen van de airlift 2.

Ten gevolge van de hoge waterstand zat de duiklijn een meter onder water. Het voordeel is dan weer dat er gezwommen kan worden door de ganse grot.

De airlift is bruikbaar, maar zal in de toekomst niet meer dienen om deze passage open te maken. De blubberput is dermate groot, en de kans bestaat dat de bagger zeer snel weer zal worden aangevuld. De aanpassing van het plafond lijkt een betere oplossing, een bajonet van ongeveer 30 cm dik, en 1 m breed bemoeilijk de passage, daarachter lonkt het vervolg.

Airlift

Ook na de middag hebben we neopreen aangetrokken om als waterratjes de Tahaux bron verder te verkennen. Achteraan kregen we zicht op een nieuwe sifon. Het is mogelijk dat deze passage er met laag water helemaal anders uitziet, we zijn benieuwd. In het zaaltje, ontdekt in 2017, en na het verleggen van enkele blokken hebben we dan weer een vervolg gevonden. Het gaat om een onderliggende passage naar de nieuwe sifon. Hiermee is de grot ongeveer 5m langer.

Sépulture

Voor het programma op zondag hebben we versterking gekregen van enkele Avalonners. In totaal stond een 7-koppige bemanning aan de Fosse Sinsin, een recordaantal. Dat beloofd!

De grot was onterecht op de achtergrond geraakt, voornamelijk door te weinig mankracht en middelen. We hebben er lange tijd een spleet van 15cm breed aangepakt, maar deze lijkt eindeloos. Onze mogelijkheden zijn ontoereikend voor dergelijke tunnelwerken. Gelukkig is er onderin de grot een alternatief gevonden dat bestaat uit een heel ander soort werk. Zo hebben we met 5 man een hele dag rotsen en emmers kunnen doorgeven aan elkaar. Dergelijk werk schiet natuurlijk lekker op. We blijven een vaste wand volgen waar puin tegen ligt. Het mogelijke vervolg was bij het einde van de dag zoekgeraakt, maar daar zat de hoge buitentemperatuur ongetwijfeld voor iets tussen. De luchtstroom is doorheen de dag stilgevallen en volledig omgedraaid.  Dat Avalonners fanatieke gravers zijn wisten we al, maar ze aan het werk zien is des te plezanter! Bedankt! Op naar een volgende. Om af te sluiten heeft iedereen de grotrondgang gevolgd, met hier en daar toch een mooi hoekje.

S.

Meer info over FSS op:

https://scavalon.blogspot.com/2019/02/collaboreren-is-fun-cascade-en-avalon.html

C7

Het clubhuis van C7 met bijbehorende duikgrot werd opnieuw opengesteld voor ons, waarvoor veel dank! Het was er druk op deze unieke locatie. De één na de ander kon zich vertrouwd maken met de versmallingen en het bochtenwerk in deze pittige sifons. Na Raf en Herman zijn Tom en Stijn post S2 geweest om enkele filmbeelden te schieten. Tenslotte zijn Michel en Gauthier er nog te water gegaan om flessen af te leggen voor de S3. Gauthier zou namelijk het eindpunt in de S6 willen herzien.

Benoit, nogmaals hartelijk bedankt om ons te slapen te leggen op je speleozolder! Heerlijk geslapen.

Uiteraard werd het weekend afgesloten met het betere kap en breekwerk. Het was ondertussen de 6^e sessie in de Trou Verticale aan de Magne. Bij aanvang zag het er niet slecht uit. Het kon alle kanten uit, en het schoot lekker op. Uiteindelijk hebben we drie mogelijkheden open gemaakt waarvan er niet één evident is. Er zijn sinds de ‘Cascade’ werken ongeveer 6m bijgekomen. De vraag rijst nu in welk gat we energie moeten steken. Eén ding is zeker; de temperatuur is grottemperatuur, en in winterse omstandigheden wordt de luchtstroom er zeer goed aangedreven. We zoeken en krabben verder.