Knutselproject vleermuisdetector

Voor wie het aandurft om een stukje elektronica in mekaar te steken staat in het novembernummer 11/2011 van elektor (het meest bekende hobby elektronicablad) een vleermuisdetector. De elektronica zet het ultrasone geluid van een (jagende) vleermuis om in een hoorbaar signaal.

Een vleermuis produceert, afhankelijk van het type een pulserend signaal van tussen de 20 en 120kHz, met een maximum rond de 40kHz. Een vleermuisdetector zet zo een signaal om naar een audio signaal in een, voor ons, hoorbare frequentie onder de 5kHz. Er zijn eigenlijk twee detectieprincipes: ofwel wordt het signaal elektronisch gedeeld, ofwel wordt het signaal omlaag getransformeerd en behoudt het z'n volle inhoud (toon en volume). Deze detector maakt gebruik van de eerste techniek, en deelt het ontvangen 40kHz signaal door 16. Het vleermuissignaal is dan hoorbaar als pulsen van 2...3kHz. Volumeverschillen zijn in dit geval niet meer te horen, maar deze detector is wel bijzonder gevoelig, zodat de pulsen van vleermuizen kunnen waargenomen worden op grote afstand. Ik heb nog geen  praktische ervaring met de detector, maar de tekst spreekt van waarneming op 30m afstand in de open lucht.

Voor wie het zelf wil bouwen kan ik aanraden om niet te lang te wachten met de aankoop van het printplaatje zie:
http://www.elektor.nl/products/pcbs/pcbs-in-stock/110550-1-simple-bat-detector.1971848.lynkx

De componenten kan je allemaal vinden bij de elektronicashop om de hoek, ofwel via postorder bv. bij de firma conrad. Het is daar wel even zoeken om de juiste componenten terug te vinden.
www.conrad.be

Alle componenten

Het geheel is zo gemaakt dat het volledig past in een plastic afvoerbuisje van 33..35mm, dus ideaal om mee te nemen in de grotten.

Het geheel na assemblage

Nog een opmerking omtrent de gebruikte microfoon. Het ontwerp maakt gebruik van een ultrasoondetector (zoals die gebruikt werden in de eerste afstandsbedieningen en ook in goedkope afstandsmeters). De sensor heeft een maximale gevoeligheid rond de 40kHz, een perfecte frequentie om vleermuizen te detecteren, alhoewel er vleermuizen zijn die het meeste 'kabaal' produceren buiten deze frequentieband.
Ik testte 3 types US detectors, en er was een duidelijk verschil in gevoeligheid. In volgorde van gevoeligheid van links naar rechts op de foto:
- de open metalen sensor is de beste
- ietsje minder maar ook heel goed, een open plastic type
- de minst gevoelige is een gesloten metalen type.

Nu het geheel nog inbouwen en in de praktijk testen. Zodra ik een audio-opname heb zal ik die publiceren.

Verder lezen bv. op:
http://www.vleermuis.net/
http://www.vleermuizen.be/    

 G.   

Zola, Dreyfus en de Grotte de la Fosse aux Ours

Het zal je verbazen dat er een link is tussen de FAO en de zaak Dreyfus, en de link is ook maar dun, maar toch...

Eerst even in het kort de geschiedenis van deze zaak uit het eind van de 19-de eeuw.
Dreyfus was een officier in het Franse leger (en van Joodse afkomst) en werd beschuldigd van spionage met Duitsland. De zaak liep uit de hand toen één van de bekendste Franse schrijvers Emile Zola een pleidooi publiceerde tegen Dreyfus, "J'accuse...!". Het resultaat was een verdeling van de ganse bevolking in twee kampen, één voor en één tegen Dreyfus. De journalistiek was ook flink in de weer voor en tegen, en de politieke journalist van het dagblad "Le Petit Journal", Ernest Judet(1), was een felle voorstander van Dreyfus onschuldigheid. Hij viel Emile Zola fel aan in het dagblad en publiceerde in 1898 een artikel waarbij hij Emile Zola's vader (oud officier) beschuldigde een dief te zijn. Naar verluid was dit gebaseerd op valse documenten die Judet had bekomen van de generale staf. Judet en "Le Petit Journal" werden dan ook veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding.
Tot daar het verhaal, wil je meer weten over al deze intriges, moet je maar verder lezen op wikipedia.

Wat heeft dat nu te maken met de FAO?
Wel de eerste dag van de exploratie hebben wij in de "Salle du Papier Journal" een aantal krantensnippers gevonden waarvan de afkomst en ouderdom moeilijk te achterhalen zijn. Er staan geen datums op de snippers, maar er zijn wel enkele aanwijzingen. Het dagblad is Franstalig en er wordt geschreven over 'Allemagne', wat aangeeft dat het een vooroorlogse krant is (voor WOII). Op één snipper kan men ook de naam 'Ernest Judet' lezen, en ook 'état-major'. Deze zaken gelinkt maken dat er veel kans is dat het gaat over de bovengenoemde zaak, en dat de krant dus van het eind van de 19-de eeuw is, of het begin van de twintigste.
Een ander mysterie is: hoe komen die krantensnippers in de FAO terecht? Aangezien we in de grot her en der eieren gevonden hebben, dachten wij aan vossen, maar Bibiche wist ons te vertellen dat het mogelijk het werk is van een steenmarter. Eén ding is zeker, geen mens is ons voorgegaan in de FAO en deze ondertekenaar was de eerste die de Salle du papier Journal mocht aanschouwen.

Geert

Krantenknipsel uit de "Salle du Papier Journal"

(1) Ernest Judet (1851-1943) fut le directeur de 1892 à 1904 du plus grand journal français de la fin du XIXe siècle, Le Petit Journal.

Genesis

De blauwe plekken van vorige week zijn nog niet weg of we zaten dinsdag 13, 9u30 alweer in de fao. Ik heb me laten overhalen om verder te werken aan de serpente... samen met Stijn.
De luchtstoming zit nu in de omgekeerde richting, merkwaardig. In het mini-mini-eindzaaltje ruimen we blokken en de schepping van ruimte zit op het goede spoor. Weldra komt de toekomst in zicht en we hebben de keuze uit vier richtingen. Aangezien de oorsprong van de wind niet duidelijk is stel ik voor om 'Iene Miene Mutte' te doen, maar m'n speleopartner vindt dit een te weinig wetenschappelijke keuze en dus laten we alles na x uren blokken ruimen even bezinken.
Aangezien het scheppingsverhaal niet af is, en ook niet vordert zoals het in onze geesten ronddoolt, kiezen we het hazepad. We besluiten de zoektocht naar stroming, water en ruimte elders verder te zetten.

Iedere keer we op het niveau komen van 15m boven de laagwaterstand, blijken alle mogelijke passages naar beneden dicht te zitten met natte, vettige klei. Dit niveau komt overeen met de hoogwaterstand (als de Nou-Maulin vol staat) en de leemafzettingen zijn hier alom tegenwoordig. In de champagne is geen waterstroming maar het opkomende en aftrekkende water laat slechts kleine spleten na, verder zit alles dicht. Op de doorsnede van de topo is dit duidelijk te onderscheiden.
Tot hier de achtergrondinformatie.

Nog steeds is het te warm buiten, waardoor de luchtstroming eerder flauw is, maar aan de Champagne Amont (een nevenreseau van galerie champagne) vinden we dan toch een interessante plaats met duidelijk voelbare wind. We menen ieder gaatje in de grot te kennen, en we zijn dan ook verwonderd een niet geëxploreerde ruimte te ontdekken in de amont. Euforie alom, want dit moet dé passage naar het water worden, ideaal gelegen, boven de rivier, luchtstroming, één vaste wand (en rest blokken), echter een kleine desob verder zien we dat alles opniew dicht zit.

Om de dag af te sluiten werken we nog wat aan ons comfort, een passage waar al eens iemand met z'n kl?!-; aan bleef hangen hebben we nog wat opgekuist zodat het nu vergelijkbaar is met de E411.

Verdere planning: serpente te herzien en nog eens gaan werken wanneer we weer wat courage hebben, en vooral een lagere temperatuur afwachten zodat er meer luchtstroming is in de grot. Indien we een gecolmateerde passage vinden met luchtstroming kunnen we misschiens proberen om er één uit te graven, er zijn meerdere kandidaten met een afstand van 5 à 15 meter tot de rivier.

We staan terug buiten om 18u30, 9 uur gegrot -
en we zagen dat het goed was. We zijn echter de telling van de dagen verloren...

Geert

Enkele snapshots, kwaliteit... volgende keer beter

Vraagstukken

De zoektocht naar een sifon-shunt gaat verder. Het doel is, om de ondergrondse rivier die de duikers in de maand september ontdekten te vinden via een droge passage (zie: http://sc-cascade.blogspot.com/2011/09/aquafun.html  ). We hebben ons hier in vastgebeten en Stijn's grotneus zegt dat het niet ver meer is.... echter de moeilijkheidsgraad wordt steeds hoger. De toegangsweg naar de huidige werkplaats gaat van sportief naar zeer sportief en onze activiteiten beginnen eerder te gelijken op werk ipv. hobby... nogal een geluk dat ook m'n werk een hobby van me is ;-)
Hierna het verslag van twee dagen bezigheidstherapie.
G.

Vrijdag 2dec zijn Geert en Stijn na een duikoponthoud met Kevin doorgereisd naar Rochefort. Rochefort, stad met vele ondergrondse vraagstukken, en lekkere trappist hoor ik je denken. Het sifon-shunt vraagstuk is één daarvan en het houdt ons al een tijdje in de running. Om meer te weten te komen hebben we de topo van de nieuwste stukken aangevat. Er werd onder meer een nieuw stuk in de ingangszaal opgemeten. Ook de uitgegraven Eurotunnel, richting rivier, werd in cijfers omgezet. Allerbelangrijkste was natuurlijk de nieuwe Salle 2000 en haar buizen.

Topograferen brengt je in alle uitersten van de grot. Een uitgelezen moment om alles nog eens goed te besnuffelen. Details ga ik besparen. Grote overwinnaar is het eindpunt van vorige sessie. Deze buis van ondertussen meer dan 15m lang kronkelt zich voorbij de zaal, in de richting van de rivier. Eén van de belangrijkst troeven is de tocht. Het einde van deze slang (Boyau Serpente) zit nog een kleine 10m van de rivier. Er is wel nog een behoorlijk hoogteverschil van ongeveer 20m te overbruggen. In mijn ogen onbelangrijk, aangezien op die plaats in de rivier een hoge instortingszaal zit.

Tot zover de theorie.

Woensdag 7dec hebben Geert en Stijn er een nieuwe werksessie gehouden. Er werd enkele meter gestegen in een schouwtje. Na het koortsachtig lospeuteren van blokken boven m'n hoofd, leek alles dicht te lopen. Vreemd genoeg is de tocht er ook gedraaid naar aanzuigend. Op het punt de boel vaarwel te zeggen kon ik net ver genoeg komen om een vertrek  te zien. Opnieuw een haakse bocht en enkele meter uit te graven laminoir met een opening op het eind. Dit wetende in combinatie met de goed voelbare tocht, ben ik te vinden voor een volgende sessie. Dat niet iedereen warm loopt voor de venijnige slang is ondertussen wel duidelijk. Hopelijk lost de grot ons binnenkort uit z'n greep.

Stijn

't zijn ook altijd dezelfde die werken ...

Sometimes you win, sometimes you lose...

Geert en Stijn hebben zaterdag verder gegraven in de gang die we de Boyau sans Truffe hebben gedoopt. Truffels hebben we niet gevonden en voorlopig ook geen vervolg. De tunnel is ondertussen 7m lang en er zijn stokageproblemen opgedoken. Het eind van de tunnel verbergt nog steeds respectabele afmetingen, alleen is de opening herleid tot enkele centimeter. Naar mijn gevoel is er nog steeds een luchtcirculatie, herzien. De buitentemperatuur die dag was ongeveer gelijk met de grottemperatuur en misschien dat er uitsluitsel komt met grotere verschillen.
Er werd die dag afgesloten met de heraanleg van het equipement boven de lac van Echo Beach. In principe volstaat nu enkel een gordel en leeflijn voor de rondgang aan de samenvloeiing.

Zondag hebben we versterking gekregen van Kris. In de Salle 2000 hebben we tot nu toe twee opties. Eén daarvan, de Boyau staat voorlopig op hold. In de andere buis werd welliswaar een doorbraak gemaakt in een mini ruimte met daarin een uit te graven versmalling. Daarachter opnieuw een mini ruimte. In feite zijn we blokje om geraakt onder de zaal 2000. De vreugdekreten bleven niet duren want al snel was het allemaal niet zo duidelijk meer. Er is nog een opening met luchtcirculatie, maar het magische zwart werd niet gespot.

Tijdens het afdruipen werd nog een wanhoopspoging gedaan in wat we de leeuwenkuil heten. Deze zinkput in de Champagne-gang zit boven de rivier. Berekeningen geven aan dat en minimum 6kubiek erg vettige klei moet worden uitgespit voor een doorbraak. Het stokpaardje van Geert werd al snel een kwelling en we kozen het hazepad.

In de leeuwenkuil

Met iets teveel vraagtekens en geen concreet plan voor een volgende ronde zijn we huiswaarts vertrokken. Hopelijk zal de wind ons in de toekomst de weg wijzen.
Al bij al mogen we dik tevreden zijn met opnieuw 10 sportieve meter erbij in de grot.

Stijn

Speurtocht naar sifon-shunt

Vorig weekend met 4 in de FAO gewerkt. We zijn gestart met ons op te splitsen in twee groepjes. 

 

Geert en Dirk werkten in "salle 2000". Met hun onuitputtelijke enthousiasme werd er een doorgang links in de zaal vrijgemaakt. Door er achterwaarts af te dalen ,kan je er verderop nog geriefelijk in recht staan. Voor je, heb je dan een groot blok dat geklemd zit tussen de wanden. Meer rechts in de hoogte een v-kloof met zicht op een kleine chicane, maar te nauw om te passeren (Nochtans heeft Dirk mij daar door willen persen, zonder succes). Onderaan het blok werd het woordje "drukgang" meerdere malen gebruikt.

Ondertussen is Stijn met mij (Christel) terug van Echo Beach (niet verwarren met een strandvakantie...), waar Stijn nieuwe broches heeft geplaatst om de bestaande plaketten te vervangen. Het werk is vlot verlopen en dus konden we nog bijspringen in de Salle 2000. Na een kort overleg besluiten we om de "drukgang" onder het blok uit te graven. Met mijn bescheiden graafervaring, vond ik dat het vlot vooruit ging. In de smalle gang met droog en korrelig zand (aangenaam aan de knietjes) voel je een koele bries in je gezicht. Na enige tijd van zwoegen en zweten ,blijft echter de warmte hangen. Eventjes was er twijfel omtrent het vervolg, maar met de topo in gedachten hebben we die twijfels aan de kant gezet.
Zo hebben we op zondag verder gewerkt. We hebben een  5-tal meter uitgegraven. Het vervolg; nog welvingen met droge klei, dus nog redelijk wat graafwerk in 't verschiet.
Tot slot heeft Stijn zich, na wat krachtig hakwerk, door de v-kloof (boven het  blok) gemurmd om vast te stellen hoe het rechts verder wegdraaid, terug onder de zaal 2000.

Op de terugweg de " ascenseur"  nog wat bijgewerkt aan het smalste gedeelte, zodat de wat zwaardere speleo's nu ook kunnen passeren. Volgens Geert is het een "autostrade" geworden...

Ja, dat vraagt om terug te keren...

Christel

Op de parking kwamen we daarna Marc nog tegen, en Stijn en Geert zijn dan nog wat gaan helpen in de Trou Muret. Marc is er bezig om een muur te metselen die stabiliteit moet geven aan de eerste put.

Geert

Kennismaking met de Belgische sifons...

Zondagmorgen met volle moed richting Mortier. Doel van de trip was topo van de eerste sifon en de galerij erna. Eerst moest de oude lijn vervangen worden in de sifon. En indien mogelijk, graven op het verste punt van de sifon 2.

Kevin nam de taak van lijnen wisselen op zich, vertrok met volle moed, maar halverwege sprong de hogedrukslang van m'n manometer. Resultaat: kraan dicht en op 1 fles terug......Spannend!! ;-)

Stijn en Steven zijn in afwachting van mij gestart met de topo van de droge galerij. Na een snelle interventie van een nieuwe manometer (merci Stijn)  terug door de sifon. Alleen, nu heel wat rustiger en met een klein hartje. Het topowerk van de droge galerij zat er ondertussen op en ik kon direct doorgaan naar de sifon 2.
In die sifon, na ongeveer 10meter is er een serieuze restrictie waar we door moeten.Voor mij was dit de eerste keer. Na me erdoor te hebben gewrongen besloot ik om eerst terug te keren. Het puzzelen onder water nam flink veel tijd in beslag.
Terug boven vond ik dat het  genoeg was geweest voor vandaag...Plots gene grote mond meer ;-))

Daarna heeft Steven kennis gemaakt met de sifon. Hij passeerde de versmalling, maar ook hij besloot dat het graven onder water voor een volgende zal zijn. Stijn heeft de oude lijn in sifon 1 afgebroken en een nieuwe geplaatst die nu veeeeeel beter ligt.
Bij het tegenstoom zwemmen heeft hij ook de topo kunnen doen. Chapeau Stijn, respect!!

Maandagmorgen richting Eprave.
Stijn heeft een duik gepland in de bron en Kevin en Ilse zijn ondertussen de Grot van Eprave gaan bekijken. Slijkerig, maar toch es tof om te doen. Voor ons was het de eerste keer dat we een grot zelfstandig gingen bezoeken. Na een uurtje hielden we het voor bekeken.

Stijn is ondertussen door de zeer nauwe ingang van de bron geraakt en tot op 10m diepte gedoken. Eén fles moest worden losgekoppeld om de versmalling te kunnen passeren. Leuke uitdaging, voor herhaling vatbaar wist hij te vertellen.

Als wederdienst van de duikportage heeft Stijn ons rondgeleid in de Nou-Moulin.

Het was super,  met een paar smalle en leuke passages. Vooral sterk van Ilse om dit zonder hulp van de 2 sterke mannen te doen, chapeau!! Mooie afwisselende grot. Om er je weg in terug te vinden moet je ze toch wel enkele keren doen heb ik gemerkt. ;-)
Na een 2tal uurtjes terug buiten, spoelen in de Lomme en huiswaarts.

Super weekend en veel bijgeleerd!!

Kevin