Speurtocht FSS

Om een tweede mening te horen over onze werkplaats in de Fosse Sinsin, nodigden we zondag Robert Leveque uit naar de grot. Robert is één van de drijvende krachten achter de exploratie van de Noû Bleû en heeft heel wat ervaring met het betere desobstructiewerk. In de Fosse Sinsin staan we immers voor een raadsel. Aan de ingang staat er altijd een forse tocht, om maar niet te spreken van wind. Die overtuigende tocht vinden we binnen de grot echter niet terug.

Slechts op één plaats staat er een duidelijke voelbare tocht, maar niet van diezelfde intensiteit als de wind aan de ingang. Deze plek bevindt zich op een palier onderaan de eerste put. De tocht komt er uit een spleet van zo’n 8 cm breed, die volgens de lasermeter van Robert nog minstens 2,20 meter dieper in de rotsen doorloopt om daarna af te buigen. Zondag toonden we Robert elk hoekje en kantje van de grot, maar ook hij vond geen alternatieve werkplaats.

Na de rondgang onderzocht Robert de tochtende spleet met een GoPro-camera en een felle lamp gebonden aan een uitschuifbare metalen lat. Robert zal deze camerabeelden thuis verder analyseren. Met deze lat positioneerden we ook een steentje in het verst bereikbare deel van de spleet. Het steentje viel er naar schatting 3 tot 4 meter diep. In elk geval zal het nog heel wat werk vergen om met de klassieke middelen deze spleet te verbreden. Bovendien zitten we er nog altijd twaalf meter hoger dan de diepste delen van de grot.

Robert gaf alvast nog enkele tips hoe we de tocht misschien terug kunnen vinden. Als de grot lucht zuigt, zouden we verschillende mensen doorheen de grot kunnen verspreiden. Wanneer we aan de ingang wierookstokjes laten branden, kunnen we ruiken welke weg de luchtstroom doorheen de grot maakt. Een andere mogelijkheid is de tochtende spleet luchtdicht af te sluiten. De tocht zal dan misschien een andere weg kiezen, waardoor de intensiteit van de tocht op andere plaatsen in de grot kan toenemen.

De grot lag er in elk geval een stuk minder aangenaam bij dan anders. Door de hevige regen van de voorbije dagen en weken is het aan de werkplaats nogal modderig geworden. Nog onaangenamer is dat de grot de voorbije maanden gekoloniseerd werd door vele muggen en zelfs door vliegen. Deze cirkelen rond het enige lichtpunt in de grot – onze Scurions – en kruipen daarbij ook je neus en mond binnen. Aangenaam is anders. De enige optie was om af en toe je licht uit te doen. Dan vlogen die insecten tenminste naar iemand anders…

K.

Het formeren van een capaciteit !?

Ik hoor je denken, wat heeft dat te maken met speleo?

Wellicht heb je het als grotfotograaf al meegemaakt, een flitser die je lang niet gebruikt hebt is 'lui' geworden.
Het probleem is dat de inwendige elektrolytische condensator (elco) lekt en daardoor heeft de flitser een groot stroomverbruik, duurt het lang vooraleer die op spanning is (het lichtje brandt) of werkt die helemaal niet.

Zo een elco heeft aluminium platen en daartussen zit een vloeistof. Nadat er spanning op die elco komt vormt er zich een isolatielaagje op de ene plaat zodat de elco geen stroomverlies heeft. Die isolatielaag gaat vanzelf weg als je de elco (flitser) lang niet gebruikt.
Zie: http://www.uploadarchief.net/files/download/formeren_elcos.pdf
In een flitser kan je bv. een elco vinden van 360V=, met een slechte isolatielaag zal die maar opladen tot een lagere spanning, met als gevolg een verlies aan richtgetal, groot stroomverbruik,...

Hoe oplossen?
Als het probleem beperkt is dan volstaat het om met (nieuwe) batterijen de flitser een tijdje te laten aan staan, dit kost je wel wat batterijen. Gebruik eventueel oplaadbare bat's.

Als het probleem hardnekkig is, de flitser trekt de batterijen helemaal 'plat', dan is het beter om de flitser aan te sluiten op een externe regelbare voeding. Je kan nu langzaam de spanning opvoeren (tot max. de voedingsspanning van de flitser bv. 3V,  6V,...) terwijl de stroom onder controle is. Langzaam zal er nu een isolatielaagje ontstaan en de flitser werkt na verloop van tijd weer als nieuw. Dit proces kan gerust enkele uren duren.

Je zou ook kunnen opteren om de elco te vervangen door een nieuwe, maar bedenk dat dit meestal niet nodig is, en dat hetzelfde type moeilijk te vinden zal zijn.

Het formeren van een elco in een flitser, terwijl je de flitser met batterijen of extern voedt zal geen problemen geven van overtemperatuur, zou je die elco uit de flitser halen en dan direct op een voeding aansluiten, dan zal die elco zoveel stroom verbruiken dat die warm wordt. Hierdoor kan het electroliet gaan verdampen en de elco kan zelfs ontploffen (gevaar corrosief!). Hierna is de elco natuurlijk niet meer bruikbaar.

Wil je (oude) flitsers gebruiken met oplaadbare batterijen, dan werkt dat soms niet goed, dit komt omdat de spanning van een oplaadbare batterij lager is, ofwel omdat die niet voldoende stroom kan leveren (ampères). Gebruik daarom enkel Panasonic/Sanyo Eneloop batterijen. Je zal merken dat je (oude) flitsers nog nooit zo goed hebben gewerkt. Die eneloops hebben een hele serie voordelen; iets hogere spanning, leveren hoge stromen, hebben geen zelfontlading.

PS: op de foto zie je dat ik een flitser heb open gemaakt, dat is dus niet nodig, je kan de externe voeding gewoon aansluiten op de batterijklemmen.

OPGELET, op zo een condensator staan hoge spanningen, bij aanraking gevaar voor schokken!

Succes met het formeren.

flitser elco uit 1977

formeren via externe voeding (open schroeven is niet nodig!!!)

twee van deze moesten geformeerd worden, één ervan geduren meerdere uren

Lawine-alarm te Signy l'Abbaye?

Vorig weekend een 3-daagse te Signy l'Abbaye, onze vaste stek in de Franse Ardennen sinds 2012. Doel van het weekend; duiken in de bronnen en het uitmeten van een mogelijke rondgang in de Perte des Mazurettes grot (PDM).

Enkele dagen voor onze komst waren er twee serieuze onweders gepasseerd te Signy, de bronnen waren dus goed bruin, Karel heeft 2 pogingen gedaan; in de Vaux  kon hij enkel maar op de tast naar beneden, dat was geen optie; en in de Gibergeon heeft hij zelfs het gat niet gevonden... dus dat viel alvast goed tegen.

De tweede belangrijkste activiteit op het programma, het uitmeten van de mogelijke rondgang in de PDM, verliep iets vlotter. Ter herinnering, we graven sinds verscheidene jaren in de PDM grot in de hoop een rondgang te kunnen realiseren. Dit zou een verdere exploratie van de grot moeten vereenvoudigen. De 'Tunnel des 3 taupes' is een graafprojectje geworden met een tunneltje van 10 meter lang, gegraven in heel moeilijke omstandigheden. Alles wijst op een doorbraak, maar we willen een extra bevestiging en dat hebben we verkregen met het gebruik van 2 ARVA toestellen (lawinebiepers).

Dirk en Myriam hebben zich opgeofferd om nog eens de meanders van de PDM te passeren om het één en ander uit te meten. Resultaat; Dirk is tot op 2,1 meter geraakt van de zendARVA die in de mollentunnel lag. Nogmaals eens bevestiging dat het niet ver meer is,... nog effe duwen en we zijn er door.

Ik ben alvast positief verrast dat die ARVA's nog zo goed werken in een grot (ook enkele testen gedaan), want ik hoorde daar ook andere verhalen over.

Verder nog wat van de omgeving laten zien aan de nieuwkomers.
G.

Toeristen nabij de Trou Fumant

Rendez-vous de l'Explo 2016

Niet te vergeten, binnenkort is er weer een

Rendez-vous de l'Explo 2016

zie:
https://sites.google.com/site/comexcommissionexploration/rdv-explo/rdv-explo-2016

Verandering van spijs...

 In de Echo de l'Egout van 2000 staat een verslag van de Résurgence du Tahaux met finaal een uitnodiging voor al wie zin heeft om te komen helpen. Na enig mailverkeer met daarin ook een beschrijving van het eindpunt zijn we 'full ops' vertrokken richting Tahaux. Klaar om te boren en te werken onder water staan we op de afgesproken plek. Ik had me die dag eerlijk gezegd net iets anders voorgesteld: Bij het verkennen van de grot werd snel duidelijk dat duiken in de eindsifon niet voor vandaag zou zijn. Na een check van het plafond net voor de sifon viel prompt een blok voor m'n neus die de hele passage versperde.

Het indrukwekkend aantal speleotoeristen heeft de dag verder mooi ingevuld met tal van interessante karstsitebezoeken in de omgeving.

Aan de bron van Tahaux

 Op de todo lijst van de explogroep van Cascade stond natuurlijk nog iets te blinken in de regio.
Wij naar Walzin.

Enkele weken terug is er een snorkelsessie aan vooraf gegaan op zoek naar de sifon in de Lesse, in een porche net onder het kasteel. In de CWEPPS staat te lezen dat er een sifon zou zitten die een 40 tal meter lang, en een 24 tal meter diep is. Er gaat zelfs een hypothese de ronde dat het zou kunnen gaan om een derde meanderafsnijding van het systeem van Furfooz. Echter heeft er nog nooit een kleurproef plaatsgevonden om dat te bewijzen. Tijdens het snorkelen leek het of ik het vertrek van de sifon had gevonden, al ontbrak er helder grotwater, maar misschien werd dat dieper wel zichtbaar want de Lesse stond in een lichte crue. Eenmaal aan het duiken kon ik tal van holtes vinden in de porche en in de omtrek, maar van een sifon of een résurgence was er geen sprake.

Mysterie! Heb ik geen ogen in m'n kop of hebben we te maken met fantasie?! Is er iemand die kan duiden?

 Na een inspirerend avondmaal ten huize Bibiche zijn we de volgende dag vertrokken naar Tahaux, met net iets minder entourage.

De clan van SCAIP heeft ons de toestemming gegeven om verder te werken in de bron, waarvoor dank! (de bron is afgesloten en onder beheer van SCAIP)
Geert en ik zijn gestart met het hele parcours in detail te bekijken om accidenten te vermijden. Eenmaal voorbij het lastig blok van de dag voorheen, bleek de sifon best pittig. Een smalle spleet verdwijnt in de diepte. Duiken lijkt me geen prioriteit gezien de opties boven water. We hebben dan ook het werk verder gezet dat de SCAIP's in de tijd hebben ingezet. Voorbij de sifon gaat de gang over in een versmalling waarachter stromend water te horen is.

Wij zijn alvast gemotiveerd om in deze aquatische omstandigheden verder te doen!
 S.

FSS the next episode

Onze exploratie in de Fosse Sinsin (Han-sur-Lesse) gaat zo zijn gangetje. Ondertussen werd er 2 weekends lustig verder gewroet aan een ambitieuze desobstructie, met zicht op nog meerdere werksessies...onze motivatie blijft echter hoog. Binnenkort is het weer lente en kunnen we ook onze buitenlandse projecten weer hervatten, dus we hebben veel ondergronds- en onderwater-plezier in het vooruitzicht!

 

Ons exploteam aan de FSS

 Ook een nieuwe grotdetector uitgetest...een warmtebeeldcamera...graaf speelgerief.
Een korte wandeling in het bos leverde snel een warme plek op die je anders niet zal opmerken. Met een beetje wind en de juiste ligging kan je zo de beste plekjes opsporen en kunnen we weeral dromen van nieuwe projecten. We gaan wellicht een selectie moeten maken...
G.

FSS

FSS alias Fosse Sinsin omvat 2 grote dolines op het massief van Boine. Sinds 2013 werken we er op 2 plaatsen en nu publiceren we hier de eerste maal een berichtje omtrent onze werkzaamheden te Han-sur-lesse.
In 2013 leerden we deze site kennen. Aangezien de lokale club verschillende andere werkplaatsen heeft (en dus geen tijd om aan FSS te exploreren), hebben wij vooreerst een oude werf hernomen, de Puits Promethée (PP). Deze werkplaats uit de jaren '60 en '70 omvat een put nabij de rand van de oostelijke doline. Na stabilisatiewerken van deze put en 4 dagen exploratie hebben we deze site reeds opgegeven wegens te onstabiel. Het is ten stelligste af te raden om de put af te dalen, onderin kan elk moment een instorting gebeuren. Om hier verder te werken zijn zware stabilisatiewerken nodig.
We hebben ons werkterrein verlegd naar een 'Abri' met eveneens een sterke luchtstroming. Een spleetje van 10 tot 15cm hebben we er verbreed over een lengte van 10 meter, een werkje van zo'n 15 dagen... Uiteindelijk ontdekten we begin 2015 een penetrabel vervolg...

Dit vervolg blijkt te bestaan uit een complex van putten en horizontale stukken op de limiet van vaste rots en de FSS-doline. De opname van de topo wijst op een ontwikkeling van 200m+ en een diepte van -26m. Een vervolg werd niet direct gevonden, maar een 2-tal plaatsen met opnieuw een felle luchtstroming krijgen onze aandacht. We zijn er nu 30 dagen actief, en de werken gaan door ... 

Waarom heeft deze site nu onze bijzondere aandacht? De Grotte FSS ligt nabij het Réseau Sud van de Grot van Han, en richting Père Noël grot, dus in de nabijheid van de grootste grotvolumes in België...
Ter info: De grot is eigendom van de SA des Grottes de Han en is afgesloten.

Geert

De Puits des Machines à Laver in de Grotte FSS

De toegangsput van de PP