The French roots...

Het jaareinde is zo'n moment om even terug te blikken naar het verleden. We kijken met deze post zo'n 10 jaar terug en zoeken een oude bekend op, een project dat nooit afgewerkt is geraakt. 

Zoveel jaren terug verdiepte we ons in de karst rondom Signy l'Abbaye, een stadje dat 'Ses Curiosités Hydrographiques' promoot. De stad verloor z'n abdij na de Franse revolutie, maar de bronnen zijn er nog steeds, wij verkenden er de bron van de Vaux en de grote Gibergeon karstbron. De omgeving van Signy telt vele kleine grotjes, maar slechts één grot die zich leent tot speleo-sportief, de Perte des Mazurettes (PDM). 

Sinds lang op de wishlist van de duikers staat de siphon aval van deze grot, nooit gedoken en de reden is eenvoudig, deze is zeer moeilijk bereikbaar. De PDM is dan ook bekend (berucht) om z'n sportieve meander (zo'n 75m), waar je niet snel duikflessen gaat meeslepen.

Jaren hebben we gewerkt aan een shunt van deze meander, telkens ervan overtuigd dat we die bij elk nieuw bezoek gaan realiseren, maar de geschiedenis heeft het anders beslist.

Sommige teamleden geven echter niet snel op en een nieuw plan wordt uitgewerkt, een nieuwe ingang tot de grot !?!?

Zo gezegd, zo gedaan, dus een rondje ARVA meten. Twee courageuse teamleden gaan de grot trotseren, twee ander speuren de omgeving af...

Het is geweten dat exploratiespeleologie niet altijd volgens de planning verloopt, er zijn te veel onbekende factoren die een rol spelen, het weer is één factor maar dat lijkt wel mee te vallen.

De grot begint met een mooie P14, in twee delen, maar het tweede deel maakt de planning tot brandhout, er staat water en modder in de put, de passage is geheel onderin, dus hier kunnen we een kruis over maken. 

water in de PDM put

Na 30 minuten staan we terug buiten. De topografie zegt dat een bepaald deel van de grot slechts 1 à 5 m onder een doline ligt. Veel hoop dat we er op de doorgang stoten is er niet want als we er enkele meters naast zitten is de doorgang niet te vinden. We doen uiteindelijk een sondage van ongeveer 1,8m en boren nog eens 1,2m dieper, alles in de kleverige aarde, dus bij 3m diepte zitten we nog steeds niet aan de rotsbodem.

sondage

Een probleem sinds vele jaren in de PDM zijn de grote crue's die veel stenen en modder mee in de grot sleuren. De kans bestaat dat de grot zo helemaal verstopt geraakt, en in die optiek werd in 2018 onderin de put een rooster geplaatst dat stenen uit de meanders moet houden. En het is dat rooster dat ons nu parten speelt, want het verstopt de natuurlijke evacuatie van modder. In de bedding bovengronds merken we dat er een grote grondverschuiving heeft plaatsgevonden die waarschijnlijk de oorzaak is van het probleem. Ook zien we dat de putten regelmatig vol komen te staan waarna het water een andere weg zoekt. Terug naar de tekentafel...

Nog enige tijd over hebbende voor het donker wordt gaan we dan nog even een verplicht bezoek brengen aan de twee hoger vermelde bronnen. Retour BE.

...

Al snel worden er nieuwe plannen gemaakt om de stop vrij te maken. Eens dat de stop eruit is, hopen we dat de wintercrues grote schoonmaak houden.

Een goeie week later staan we opnieuw aan de rand van de put, waarvan de bodem nu helaas herschapen is tot een bassin!

PDM put nu een bassin

We zijn eraan voor de moeite. De regen van afgelopen dagen kan niet snel genoeg de diepte in. Vermoedelijk loopt het bassin nu over in de richting van de Taupes, naar het Réseau Ensemble. Een verbinding waar we al lang van dromen, en hopelijk ooit fysiek kunnen maken.

Opnieuw aan het oppervlak, waar de temperatuur flirt met het vriespunt, besluiten we wat te gaan rondneuzen. Als eerste gaan we de zelf gegraven put in de grote Doline Amont bekijken. Daar zijn geen verdere verzakkingen te zien. Ten tweede dalen we de nabijgelegen kleine Gouffre van de Perte des Mazurettes af. De ontwikkeling is groter dan wat er op de topo staat, en geheel onderaan zit een blaasgat. Het gaat om een meander van 10 bij 40cm. Niet direct iets waar we wild van worden.

Waar we wel enthousiast over zijn is een doline verderop in het bos waar er tussen enkele blokken zicht is op vervolg. Uiteindelijk kunnen we een blok demonteren en een 8 tal meter grot verkennen. Het eindpunt is helaas impenetrabel. Jammer, want in de buurt is er een interessante perte. Maar, net als quasi alle verdwijnpunten in de streek, is ze verheven van het slijk!

première?

De ontnuchtering kwam de volgende dag. In de literatuur lees ik over de perte en de nabijgelegen interessante grot Le Craque genaamd. Een grot, door ons vrijgemaakt en getopografeerd nu 12 jaar geleden. Lieve hemel, we worden oud. Geen nieuwe grot dus, maar wel een sappig verhaal om te vertellen bij een après explo. Ontdekken, en herontdekken!

Hierbij de nooit gepubliceerde topo.

G, S

Forever Bellevaux ...

 First of all, Season's Greetings from the exploration team and the whole Cascade caving group !

Credits to Dieuwert

Vorige zondag in Verviers...

Beginnen op een muur van aarde, stenen en wortels en eindigen met een nieuwe grotingang. Dit was in een notendop de opbrengst van een dagje 'droge' exploratie op het systeem van Bellevaux-Croisiers. Met vijven reden we zaterdag voor een dagje over en weer naar onze bekende stek in de Ardennen. Stijn, Randy, Kris en Ewout kwamen om te graven; Geert verzorgde de catering met een geïmproviseerde hamburgertent onder de porche van de Bellevaux.

De doelstellingen hadden we vooraf vastgelegd. In de eerste plaats wilden we meten of de ventilatiebuis die doorheen de eerste sifon van de Bellevaux werd getrokken inderdaad zijn werk doet. Post-sifon bedraagt het zuurstofniveau er nauwelijks 14%, wat de portage naar de volgende sifon ernstig bemoeilijkt. In een vorige sessie werd daarom een buis doorheen deze sifon getrokken (zie vorige post). Het idee is dat de lucht zich via die buis op natuurlijke wijze zal verversen, ook al is de diameter van deze ventilatiebuis slechts vijf centimeter. Met een zuurstofmeter wilden we controleren of de uitgeblazen lucht effectief al meer zuurstof bevat. Omdat de temperatuur van de buitenlucht gelijk was aan de lucht in de grot was er echter nauwelijks tocht. De metingen leverden geen bruikbare resultaten op. 

Het geluk hielp ons echter een handje, want rond de middag kwam onverwacht een mini-duikploeg uit Nederland langs om doorheen de eerste sifon te duiken en - jawel - het zuurstofniveau achter de eerste sifon te meten. Hun bevindingen brachten wel duidelijkheid. Het zuurstofniveau post-sifon bedraagt intussen 17,6%. Dat is nog altijd een stuk lager dan de 21% in de gewone lucht, maar al heel wat meer dan voorheen. Hiermee is het bewijs geleverd dat er langs de ventilatiebuis langzaam maar zeker betere lucht naar binnen sijpelt. De eerste doelstelling van de dag was hiermee behaald.

Als tweede doelstelling wilden we de perte van de Bellevaux verder vrijmaken. Een blok verspert de ingang van de sifon, waardoor er relatief weinig water naar binnen stroomt. Dit kan er op termijn voor zorgen dat de eerste sifon in de Bellevaux opnieuw dicht slibt, nadat ze geopend was door de supercrue van 2021. Door meer water toe te laten, denken we dat het langer zal duren voor de sifon opnieuw ontoegankelijk wordt. Het blok gaf zich al gauw gewonnen en nu spoelt het water van de Vesder met een krachtige stroom naar binnen.

Deze operatie had ook een keerzijde. Via de perte kan je binnen in een klein réseau van waaruit er misschien een verbinding gemaakt kan worden naar de Surdents. De mogelijkheden in die twintigtal meter gangen moeten nog grondig onderzocht worden. Door de perte open te maken, is dit réseau echter niet langer toegankelijk. Daarvoor stroomt er bij normale waterstand teveel water naar binnen. De enige optie was dan ook om een nieuwe ingang naar dit réseau te zoeken. Eerder al had Stijn van dit kleine gangenstelsel een topo gemaakt. Op het uiterste punt had hij zijn maten horen babbelen die buiten op het pad stonden te wachten. Het kon slechts een kwestie van decimeters zijn om een nieuwe toegang te maken naar dit systeem.

Met z'n allen speurden we alle plekjes af die in aanmerking kwamen voor een verbinding. De enige kanshebber was een muizengat van 3 cm diameter waar alleen de meest optimistische speleo's enige luchtstroom in meenden te voelen. Met een pikhouweel, beitels, hamers en ander krachtig materiaal vielen we de plek aan. Al na de eerste seconden raakte de piepkleine opening verstopt met aarde waardoor er geen enkele aanwijzing meer was naar een grot. Intussen boden de grond, rotsen en omliggende wortels krachtig weerwerk. In plaats van de bodem was het eerder onze motivatie die begon te verkruimelen.

Maar dan kwam ons geheime wapen in actie. De hamburgers van Geert - inclusief bickysaus en gebakken uitjes - gaven iedereen weer nieuwe energie. En terwijl de laatsten nog de laatste happen van hun hamburger namen, stond Stijn alweer te hakken. En ditmaal met succes. Het piepkleine gaatje werd weer zichtbaar. Maar niet alleen een gaatje. Er kwam een brede spleet te voorschijn met aan de linkerkant enkele meters plat vervolg en aan de rechterkant zelfs een putje. Nu duurde het niet lang meer voor we de rots kleiner hakten en we ons in het putje konden laten zakken. 

Verder dan onze eigen lichaamslengte gingen we voorlopig niet, maar Stijn was er zeker van: "Hier ben ik al geweest. Dit is de plek waar ik de anderen kon horen." Hiermee is de nieuwe toegang tot het réseautje voorbij de perte een feit. Het vervolg is voor later, samen met onze vrienden van GRSC & Co, maar nu al is duidelijk dat er nieuwe mogelijkheden zijn.

K.

HVAC Grot.

We dromen er al een tijdje van om ooit een doorsteek te doen van de Bellevaux naar de Croisiers grotingangen. Wat ons momenteel tegenhoudt is de slechte luchtkwaliteit post-sifon. Aan de hand van metingen en publicaties proberen we te achterhalen uit welke gassen de lucht is samengesteld. We meten momenteel 14% zuurstof, en ruim 23000 ppm (2,3%) CO2. Verder zijn er geen brandbare gassen aanwezig, nog CO. We hebben al aan de lijve ondervonden dat deze lucht adembaar is, maar veel overschot is er niet! Je kan natuurlijk ook de vraag stellen of het gezond is om dergelijke inspanningen te doen in deze dubieuze luchtkwaliteit, voor en na een duik? M.a.w. het is te vroeg om een veilige doorsteek te organiseren. Belangrijke vraag daarbij is: wat kunnen we daaraan doen?

25m slang in 3 zakken

Een mogelijkheid zou kunnen zijn om de portage tussen twee sifons op perslucht te doen. Of dit realistisch is heb ik afgelopen zondag getest? Het antwoord is: NEEN. Je zou minstens al met een neusknijper moeten werken om te vermijden dat je gaat valsspelen. Los daarvan kom je gewoon lucht tekort, ploeteren met dergelijke gewichten zorgt ervoor dat je buitensporig gaat ademen. Het resultaat is dat de eerste trap van de ontspanner bevriest met alle gevolgen van dien.

Een andere denkpiste die we willen testen in de grot is: kunnen we de post-sifon laten ademen door een buis?

25m buis wordt naar binnen gebracht

Op dit moment ligt er een buis met een diameter van 50mm door de S1 van Bellevaux. Een buis van 25m lang zorgt er nu voor dat de lucht, afhankelijk van de klimatologische omstandigheden vrij in en uit de post-sifon kan stromen. We hebben gemerkt dat de grot alvast gestart is met ventileren. Ook hebben we gebruik gemaakt van de buis om de restlucht uit de duikflessen te purgeren post-sifon, het is misschien een druppel op een hete plaat, maar daarmee is de toon gezet. De buis doorblazen zal op termijn noodzakelijk zijn, willen we die open houden.

Leuk om te weten, al is het experiment niet nieuw, je kan zeer goed communiceren door een buis. Zelfs wanneer die door een sifon loopt en 25m lang is, de communicatie is 5/5 'loud & clear'. Zie ook: https://scavalon.blogspot.com/2019/12/topo-in-trou-wuinant.html

start duik Bellevaux S1

Los daarvan is er halfweg de post-sifon een ankerpunt geplaatst met enkele voetlussen, dat moet er in de toekomst voor zorgen dat een drempel er gemakkelijker te nemen is. Om deze te plaatsen heb ik de helft van m'n duikfles leeg geademd, maar dat heb je al eerder gelezen. 

Geert met z'n collectie meettoestellen

Verder zijn al onze meettoestellen met elkaar vergeleken. Drie zuurstofmeters en drie CO2 meters werden met elkaar vergeleken. Je kan het resultaat zien in de tabel (metingen in volgorde  van tijd van links naar rechts)

We hebben tenslotte ook kunnen vaststellen dat de overloop van de Surdents opnieuw water slikt, iets wat op termijn positieve gevolgen kan hebben op een mogelijke doorsteek van Surdents naar Croisiers, maar dat is een ander project. 

...Het lijkt allemaal een beetje op kinderen opvoeden. Je stuurt bij, maar uiteindelijk moeten ze het zelf redden. De grot is aan het werk!

Red: HVAC is misschien wat overdreven, laat het ons houden bij de V van ventilatie.

(foto's © Seppe)

S.

BSC, the next episode...

Verslag van een exploratie in het karstsysteem BSC (Bellevaux-Surdents-Croisiers) op 26 oktober 2024

De duikexploratie in de Résurgence des Croisiers (verslag Seppe)

De dag begint met mooi weer en we zijn vol verwachting; onze missie is helder maar uitdagend: de duiklijn tussen Croisiers en Bellevaux verbinden en de achtergelaten reel recupereren.

Om de duik te vergemakkelijken plaatsen Stijn en Randy barrages voor de ingangen van de S1, waarmee we het waterniveau in de grot met een twintigtal centimeter verhogen. We nemen afscheid van Stijn,  die gaat de Perte van Bellevaux opmeten, een werkje waarvoor ze klaarblijkelijk niet in de rij staan. Maar het lijkt al bij al nog mee te vallen (zie verder). Onze duik door de S1 verloopt vlot, alsof de grot ons inmiddels kent en verwelkomt. Bij aankomst in de Salle des Castors voeren we enkele metingen uit: zuurstof schommelt rond de 14-15%, net boven de ondergrens. En met de zelfgemaakte CO2 meter van Geert meten we 13.600 ppm, dat is best oké, al voelen we het wel, deze waarden komen overeen met een vorige metingen in maart 2024. De vraag blijft nog steeds welke gassen het gebrek aan zuurstof vervangen? (alvast geen H2S, CO noch brandbare gassen want die werden eveneens gemeten)

CO2 meting Salle des Castors

Hierna start ik mijn duik in de S2. Het water is onverwacht troebel, normaal hebben we hier goed zicht. Mijn vermoeden zegt me dat het verderop in de koude rivier nog slechter zal zijn. Maar tot mijn verbazing toont de rivier zich van haar beste kant – helder als nooit tevoren, terwijl de thermale rivier eerder troebel is. Dit is enigszins vreemd, normaal komt er net helder water uit de bronnen. Bovendien zit er een behoorlijk debiet op de rivier, ik moet stevig palmen. Ook dit is vreemd, want de perte van de Bellevaux grot zit volledig verstopt! Komt er nog van ergens anders water in de rivier terecht? Dus nieuwe vraagtekens.

Seppe start duik

Seppe start duik

Duiklijn met organisch materiaal

Aangekomen bij de beruchte Puits du Farfouillage (-21m) plaats ik twee permanente markers met tekst op de lijn – de ene richting 'Croisiers' en de andere richting 'Bellevaux'. De afdaling in deze schacht van twintig meter diep blijft indrukwekkend; soms kan ik de overkant niet eens zien. Eenmaal op de bodem zwem ik onder de lage passage en vervolgens door de grote mooie galerijen. Hier verslechtert het zicht snel door mijn luchtbellen die het plafond raken en stof laten neerdwarrelen.

Duiklijn markers

Rotsbrug

Nu wordt het spannend, ik nader de étroiture tussen tien en vijf meter diepte. Hier heb ik de vorige keer heel wat meters duiklijn gelegd in nul zichtbaarheid, waardoor ik geen elastieken noch picketten kon installeren. Ik duik nu, opnieuw in 0m zicht, met meters slappe duiklijn in mijn handen, een situatie die niet zonder risico is. Wat verderop stoot ik, op de bodem, op de reel die ik de vorige maal heb achtergelaten op het strandje post sifon. Mijn bezorgdheid, dat de reel in een ontoegankelijke spleet zou gerold zijn, was gelukkig onterecht. Ik duik verder met de reel, terwijl ik de slappe lijn achter me aan strak trek. 

In de klok, waar ik de vorige keer eindigde, wil ik de lijn verbinden met die van Stijn, een lijn die vanaf Bellevaux werd gelegd, maar ik kan zijn lijn nergens vinden. Zitten we wel in dezelfde klok? Of scheidt ons nog een stukje onbekende sifon? Ik merk dat de reel, door de corrosie van maanden in het water te hebben gelegen, niet meer afrolt, maar ik slaag er alsnog in een lus te knopen in de beschikbare lijn, al moet ik voorzichtig zijn om de lijn niet te beschadigen of in een gevaarlijke positie door de étroiture te trekken. Ik bevestig een picket door de lus en veranker de lijn op het strand. Klaar voor een vervolg.

Lijnverankering

Gerecupereerde reel

Bij het verkennen van de klok (ik leg dit ook vast op video) besef ik dat ik al lichtjes over de grens van mijn gasmanagement ben gegaan. De terugweg biedt geen ruimte meer voor topografie want het zicht is zo slecht dat ik het licht van mijn hoofdlamp of computer zelfs niet kan zien. De terugweg is een botsparcours, iets wat we inmiddels gewoon zijn.

Terug op de kampeerplaats wachten Geert, Dirk en Rosita ons op. Stijn zit nog in de Bellevaux perte. Randy verdient bijzondere dank voor de portage, het gezelschap en het geduld. Het was een succesvolle dag – de reel werd gerecupereerd, de lijn strak gelegd en er waren geen incidenten – maar de lang verwachte verbinding is er nog niet.

Ondertussen in de Perte van de Bellevaux grot (verslag Stijn)

De Perte is vandaag niet actief, en de grot is relatief droog. Twee passages worden al gravend aangepast. Uit eerdere topografieschetsen is duidelijk dat het niet om première gaat. Een derde passage kan na 15’ graven vrijgemaakt worden, en is wel première. Het gaat om een kleine kamer met zicht op een volgende. Om de tweede kamer te bereiken is een koevoet niet voldoende. Er is wind, maar de vraag is of die niet gewoon van buitenaf komt!? Het is een zeer complexe zone. De topografie, die nu afklokt op 81m moet uitsluitsel geven. Zeker is dat er vroeger veel, en nu iets minder water naar de Surdents grot loopt. Miss is dit wel de te volgen weg voor een passage Bellevaux- Surdents? 

De topo tekening wordt eerstdaags geboren.

Toerisme... (verslag Geert)

Ik geef aan Dirk en Rosita een spoedcursus Croisiersologie, het is hun eerste bezoek aan de site. Ik toon de ingangen, neem drone beelden en verzorg de BBQ. En tussendoor krijgen we nog een gratis luchtshow door kraanvogels en ook van een bekende piloot-duikvriend…

Kraanvogels schilderen een mammoet in de lucht !

Specialisten in onderaanneming...

Op uitnodiging van Guy Van Rentergem, een collega-speleoloog en expert in ondergrondse sonar- en lidarmetingen, voerden we op zondag 6 oktober een verkenningsduik uit te Han-sur-Lesse. We kennen Guy van de scans van de watertoren in Oostende en zijn werk met lidar- en sonartechnieken in verschillende karstsystemen in België, waaronder de Grotten van Han. Op YouTube is veel van zijn 3D-werk te vinden, zeker de moeite waard om eens te bekijken.

Guy maakt met behulp van zijn sonarboot scans van de rivierbedding van de Lesse en vermoedt de aanwezigheid van een onbekende sifon op 5,7 meter diepte. 

sonar scan (c GVR)

De ligging is in de onderaardse Lesse, nabij de Salle de l'embarquement. Nazicht van de oriëntatie van de kalksteenlagen wijst uit dat de interstrata gunstig zijn voor de mogelijke aanwezigheid van onontdekte grotten, wat onze verwachtingen verhoogt. Een Cascade duikteam werd ingezet om deze ontdekking verder te onderzoeken. Stijn en Seppe zullen deze duik uitvoeren, Randy en Geert leveren de oppervlaktesupport.

de duikers

De Verkenningsduik

Na onze ontmoeting met Guy, trekken we naar de Trou de Han. De Lesse duiken, met zijn aanzienlijke diepte en debiet, vereist een zorgvuldige voorbereiding. We duiken in droogpak en 300 bar-flessen, we hebben 250 meter duiklijn, staalnameflesjes voor waterconductiviteit en een multigasmeter in drytube voor eventuele gasmetingen post sifon.

Stijn bevestigt de duiklijn aan een natuurlijk ankerpunt en ik klik een leeflijn aan de duiklijn vast, waardoor ik beide handen vrij heb om te filmen. Deze techniek biedt extra veiligheid in uitdagende omstandigheden. Tijdens onze afdaling, waarbij we de bedding zorgvuldig verkennen, vinden we tussen de middelgrote rotsblokken helaas geen doorgang naar de veronderstelde sifon. Hoewel de diepte op de locatie min of meer consistent is met Guy's metingen (5,7 meter), beëindigen we na 20 minuten de zoektocht zonder een nieuwe doorgang te ontdekken.

de duikplaats

Evaluatie 

Na afloop brengen we verslag uit aan Guy en de rest van het team. We zijn teleurgesteld dat er geen sifon wordt gevonden, maar hij waardeert de verdienstelijke duikpoging. Hopelijk kunnen we hem in de toekomst nog vaker ondersteunen met duikwerk.

Plan B

Aangezien we dit scenario konden voorzien, hebben we ook een alternatief plan om de dag rond te krijgen: We zullen de sifons van Réseau Sud verkennen. Deze werden alle flink verkend na de ontdekking van het réseau in 1959. Aangezien de kans reëel is dat er niet kan gedoken worden, nemen we geen duikmateriaal mee. Wel in neopreenpak herbekijken we verschillende sifons in het Réseau Sud, met de focus op het Ruisseau  Permanent, er zijn meerdere vertakkingen maar alle doorgangen blijken verstopt met ondoordringbare modder, waardoor een nieuwe exploratie van de sifons er voorlopig weinig potentieel biedt.

We doorliepen al de Salle Cornet, de Galerie des Excentriques, de Salle des Sinanthropes en de Egout rivier (die actief was). We bezoeken dan nog de Salle du Corail en Salle de la Pentecôte. Deze laatste is de grootste ondergrondse zaal van België, een adembenemende ervaring voor elke speleoloog om deze te kunnen bezoeken. Aangetrokken door water gaan Stijn en Randy nog de recente Coen-verbinding bezoeken, een modderige doorsteek die het Réseau Sud verbindt met de ondergrondse Lesse. Geert en Seppe nemen enkele foto's in de de Salle de la Pentecôte.

Pentecôte

Conclusie en toekomstperspectieven

In de onderaardse Lesse konden we geen nieuwe sifon ontdekken op de door Guy aangegeven plaats, maar enkel een zone met blokken. Vergelijkende metingen van de conductiviteit hebben we dan ook niet kunnen uitvoeren (de rivier was 148uS).

Net zoals onze voorgangers konden vaststellen zijn de sifons van het Ruisseau Permanent niet (nauwelijks) duikbaar.

In het begin van de Salle Cornet is een onbeschreven en ongedoken (?) sifon die onze aandacht trekt, deze sifon heeft vermoedelijk beduikbare afmetingen en biedt eventueel mogelijkheden voor een toekomstige exploratie.

sifon ?

Aangezien we jarenlang hebben geëxploreerd in de doline Fosse Sinsin (FFS) zou een positiemeting t.o.v. Pentecôte nuttig kunnen zijn nabij een blokken-talud op de linkeroever van de Egout, vlak bij de Salle du Corail. Arva of Arcana metingen zouden meer duidelijkheid kunnen scheppen, zeker een poging waard.

Seppe

Herbekijken

Ruim een jaar geleden stelde ik vast dat de twee bronnen in Signy l'Abbaye niet meer toegankelijk zijn. De crues hebben de ingang van de Gibergeon gevaarlijk instabiel gemaakt, en de bron van de Vaux is al jaren versperd door het natuurgeweld. We hebben er destijds veel werk ingestoken, en het zou zonde zijn om dat niet eens her te bekijken. Het zijn tenslotte twee mooie duiksites met nog heel wat potentieel. Eén van de moeilijkheden is wel het kunnen mikken van een duikvenster naar zicht toe onder water.

Ook afgelopen winter hebben de crues flink hun werk gedaan. Gelukkig is dat niet altijd negatief! Zo is er in de Vaux bijvoorbeeld een stabiel gat geblazen die een passage van een side mount duiker toelaat. Het speleotouw door de versmalling is wel aan flarden, maar verderop is de duiklijn intact. 

In de bron van de Gibergeon was het zoeken in een chaos van blokken, grind en afval naar een mogelijke nieuwe passage.  Deze is uiteindelijk gevonden naast het wrak van een brommer. Het gat is gestabiliseerd en ruim genoeg gemaakt voor een verkenning volgende keer. Het ziet ernaar uit dat er nu een directe toegang is tot de schacht. Ook hier is er geen speleotouw meer te bespeuren die ons naar de diepere regionen leidt.

Tijd voor een nieuwe golf aan onderzoek.

S.

Gibergeon bron

Bron van de Vaux

Bron van de Vaux

Teambuilding is fun

In het Système Croisiers zijn er voor de duikers nog enkele kleine aanpassingen nodig aan de lijnen. Meer bepaald in de sifon ‘Puits de Farfouiller’, de langste en diepste sifon van de grot. Het plan werd opgevat om na de werken meteen door te steken naar Bellevaux, en daarmee zou de allereerste doorsteek een feit zijn. 

Op de dag van de afspraak waren er helaas teveel onzekerheden om de operatie te doen slagen:

- Zo stond de Vesdre ongewoon hoog door lozingen aan de barrage van de Vesdre. Er passeerde ongeveer 20 kubiek per sec. in Verviers.

- De inhoud van de lucht in de klokken is zorgwekkend.

- En bovenal, de pushduiker is niet in vorm.

Er is voor uitstel gekozen. In plaats daarvan is er fun en teambuilding op de agenda gezet.

Zaterdag zijn we met de duikers via de bron naar binnen gegaan. Voor Raf was dit een kennismaking met het systeem. De oversteek van de Vesdre vormde een eerste obstakel, maar het team kwam tot een veilige oplossing. Het volgende wat we normaal doen is de barrages plaatsen om het waterniveau in de grot te doen stijgen. Deze waren nu helemaal niet nodig.

De Vesdre hield het bronwater ongezien hoog op. Zo konden we genieten van ruim 60cm meer water over de hele grot. Het gevolg daarvan is dat er heel wat meer sifon is, en daardoor ook veel minder lucht in de klokken. Gelukkig zijn de meeste lijnen daarop voorzien. Hier en daar zaten toch enkele ankerpunten onder water, en moest er een doorverbinding gelegd worden. 

In de grootste zaal van het systeem, de Salle des Castors, waar een portage nodig is, hebben we opnieuw zuurstof en CO2 gemeten. 

-14,5% zuurstof. Het laagste wat we ooit gemeten hebben in de grote volumes.

-13339 ppm CO2, ofwel ruim 1,3 %

Zoals eerder gezegd. Verontrustend. Wat zit er in de plaats van die zuurstof vragen we ons af? Uit wat bestaat deze lucht? Onder elkaar hadden we een grens van 14 % bepaald. Eerlijk gezegd hadden we niet verwacht om zo ver tegen de ondergrens te zakken. Gewoonlijk meten we 17% in deze ruimte. Er is alvast een luchtstaal genomen voor verdere analyse. 

De droge speleo’s zijn onder leiding van Patrice verder gaan werken in de Surdents. Voor Kris was het een kennismaking met de grot. Aan hun kostuum te zien na afloop zijn de tunneltjes nog steeds flink vettig en nat. Het elimineren van een waterbakje was dan ook één van de werkjes dat ze uitgevoerd hebben.

Tijdens het verbroederen s’avonds werd besloten om de zondag een bezoek te brengen aan de St-Anne grot. Wetende wat de supercrue onder water kan teweegbrengen leek het ons een goed idee om de eindsifon van de grot, of de verbinding met de Manants eens opnieuw te bekijken. Nico Hecq heeft er in 2011 een lijn achtergelaten die een stuk in de laminoir gaat van de tweede sifon. Het zicht was nu eerder slecht. In de laminoir, met de voeten eerst leek het me dan ook geen goed idee om verder te wringen. Maw hier zijn er geen noemenswaardige veranderingen na de supercrue. Een verbinding met de Manants, om zo de 6e grootste grot van het land te worden zal nog niet voor morgen zijn.

Wat uiteraard niet mag ontbreken wanneer je een duikset zo ver in de grot sleurt is een duik in de meertjes van het Res. Lemaire. Piepklein, maar ooo zo mooi!

Heerlijke watergrot, met (aan de sifon) een zuurstofpercentage van 20,5% en koolstofdioxide 0,5% !

S.

Aan de St. Anne Siphon amont

Lac met duiker